વિચાર લહેરી

૧- અવહેલના
તારી હસી મા ઢાંક,
નજર કર

૨- સૂરજ સામે
ઊડાડી ધૂળ ભલે,
ઊજાશ સદા

૩- મન ઉદાસ
કરે પ્રતિક્ષા તારી,
આવીશ કદી?

૪- ચાંદની રાત
અમરત શી લાગે,
તારલા સંગ.

૫- હસુ, હસાવું
ભીતર ભરી ગમ,
ન રડું કદી

૬- શમણા મહીં
જોઈ નાર નવેલી,
યૌવન જાગે.

૭- કોઈ કહે ના
મુંઝવણ મન ની,
સમજી તો જો.

૮- મધ દરિયે
વહાણ તો ડુબે,
સુકાન વિના.

શૈલા મુન્શા.

ચાર વર્ષની તસનીમ એક અરેબીક છોકરી. સોનેરી વાંકડિયા વાળ અને માંજરી આંખો. રૂપાળી ઢીંગલી જેવી લાગે. નાતાલની રજા પહેલા સ્કુલમા આવી. ખુબ બોલકી અને આખો દિવસ એના મોઢે એના પિતાનુ નામ હોય. મારા ડેડીએ મને તૈયાર કરી, મને કુકી આપી, વગેરે. એક મોટો અને એક નાનો ભાઈ, પણ દેખાઈ આવે કે તસનીમ ઘરમા બોસ છે.
શરૂઆતમા જે મન થાય તે ડ્રેસ પહેરી આવે,સ્કુલે આવવાનો કોઈ સમય નહિ, આઠ, નવ કોઈ પણ સમયે આવે.મીસ સમન્થાએ પહેલા ઘરે લેટર મોકલાવ્યો, પછી ફોન પર રૂબરૂ વાત કરી. પિતાનુ કહેવુ એમ કે આટલી ઠંડી મા તસનીમને વહેલી કેવી રીતે ઉઠાડુ?
પછી ખબર પડી કે મા બાપ છૂટાછેડા લઈ જુદા થયા છે અને બાળકો પિતા પાસે છે. આટલા નાના બાળકોની કસ્ટડી પિતા પાસે એટલે જરૂર મા કોઈ મોટા ગુનામા હશે. બાપ ને જુઓ તો હમેશ રઘવાયો લાગે. પોતે પણ સ્કુલમા જાય એટલે બાળકો ને લેવા કોઈવાર બીજા લોકો આવે. અલબત્ત બધાના નામ અમારા લીસ્ટમા હોય.
તસનીમ એની ખુબ વહાલી એ દેખાઈ આવે કારણ તસનીમ હમેશ એના પિતાની જ વાત કરતી હોય. ધીરેધીરે તસનીમ ક્લાસના નિયમ નુ પાલન કરવા માંડી. સ્કુલ બસમા આવવા માંડી. મારી કોઈ દિવસ પિતા સાથે રૂબરૂ મુલાકાત થઈ નહોતી. મે એમને દુરથી જોયા હતા, કોઈવાર બાળકોને મુકવા આવે ત્યારે, પણ વાતચીત નહોતી થઈ. હમણા જ વેલેનટાઈન ડે ગયો અને અમે બાળકો પાસે કાર્ડ બનાવડાવ્યા અને દરેક બાળકે પોતાના કાર્ડમા “I love you Mom and Dad” એવું લખાવ્યું. કોઈએ વળી “I love you Mom” લખાવ્યું, પણ જ્યારે તસનીમને પુછ્યું તો એ તરત બોલી “I love my Daddy”.
જો કે ક્લાસમા તસનીમને મારી અને મીસ સમન્થા સાથે ખુબ ફાવે. બધી વાત લહેકાથી કરે. એકવાર એની ગાડી ખરાબ થઈ ગઈ હશે અને સ્કુલે આવતાં મોડુ થયું તો જાણે ફરિયાદ કરવા માંડી. ડેડી ગાડી નવી લાવતા નથી, મને મોડુ થાય છે વગેરે. બે દિવસ પહેલા ઓફિસમા થી ક્લાસમા બઝર વાગ્યું અને તસનીમને ઘરે લઈ જવા ડેડી આવ્યા હતા એટલે એને લઈને હું ઓફિસમા ગઈ.
ડેડીને તસનીમ સોંપી કેમ છો કહ્યું. ડેડીએ મજામા નો વળતો જવાબ આપી મને પુછ્યું “મીસ મુન્શા કોણ છે”? હું કાંઈ બોલું તે પહેલા તસનીમ મને વળગતા કહે “આ મારી મીસ મુન્શા છે” હું તસનીમના ચહેરાની ખુશી અને આંખની ચમક જોઈ જ રહી. તસનીમના પિતા મને કહે ઘરે આવી તસનીમ ના મોઢે આખો દિવસ મીસ મુન્શા એ ગીત ગવડાવ્યા, મીસ સમન્થાએ એ.બી.સી.ડી કરાવી, મીસ મુન્શા બગીચામા લઈ ગઈ, એ જ વાતો સાંભળવા મળે છે. હું ખરેખર ખુબ આભારી છું કે તમે મારી દિકરીનો આટલો ખ્યાલ રાખો છો અને પ્રેમ કરો છો.
આ બાળકો ને જરા સરખો પ્રેમ આપતા કેટલા વ્યાજ સહિત એમનો પ્રેમ અમે પામીએ છીએ એ તો હું જ જાણુ છું. કોઈવાર એમના ભલા માટે કડક થઈને વાત કરીએ પણ બીજી મીનિટે આવીને વળગે ત્યારે બધો ગુસ્સો પળમા ગાયબ થઈ જાય.
આજે પણ તસનીમના પિતાના મોઢા પર છલકતી શાંતિ અને તસનીમના ચહેરા પર ની ચમક મારા માટે સૌથી મોટી વેલેન્ટાઈનની ભેટ બની ગઈ.

શૈલા મુન્શા. તા૦૨/૨૪/૨૦૧૪

વરસ ની સાથે જીવન પણ બદલાય છે,
જુનુ હતું જે કાલે, આજે નવું થાય છે.

જે ના થઈ પુરી, એ ઈચ્છા અકળાય છે,
શોધી નવી કેડી, ધપવા આગળ થાય છે.

સંબંધો ના તુટે ક્યાંક તાણા, ક્યાંક જોડાય છે,
રૂઝવવા ઘા સાથ કોઈનો, મરહમ થાય છે.

માગતા મળે મદદ એ તો સહજ વાત છે,
સુણે કો નાદ અંતરનો, એવું ભાગ્યે જ થાય છે.

કાલ ને ભુલી આવકારીએ આ વરસ નવું,
સહુ પ્રત્યે ના ર્પ્રેમથી, હૈયું તૃપ્ત થાય છે.

વરસ ની સાથે જીવન પણ બદલાય છે,
જુનુ હતું જે કાલે, આજે નવું થાય છે.

શૈલા મુન્શા. તા.૧૨/૩૧/૨૦૧૩

પાત્ર સુચિ-
પ્રશાંત- દિશા-ક્ષિતિજ નો દિકરો
પ્રિયંકા- દિશા-ક્ષિતિજ ની દિકરી
જીગર-પ્રિયંકા નો બોયફ્રેન્ડ
સ્વયંમ- ક્ષિતિજ નો મિત્ર
અંબર-ક્ષિતિજ ની બહેન
બા-ક્ષિતિજ ના મમ્મી
સુહાગી-પ્રશાંતની ગર્લફ્રેન્ડ
(પ્રશાંત નુ અકસ્માત મા મૃત્યુ થયું છે ને વાર્તા આગળ વધે છે.)

રાત્રિ નો અંધકાર ઘેરો થતો ગયો. પ્રિયંકા નો દેહ જાણે મુલાયમ કોઈ પીંછા પર સવાર થઈ વાદળો વચ્ચે લહેરાઈ રહ્યો. નિષ્ફળતા નાકામિયાબી બધું ક્ષીણ થતું ગયું. ગહેરી નીંદમા ઘેરાતી આંખો ક્યારે સદા માટે મિંચાઈ ગઈ અને પ્રિયંકાનુ અસ્તિત્વ લોપ થઈ ગયું.
સવારના આઠ વાગ્યા, જિગર ક્યારનો પ્રિયંકાને ફોન કરી રહ્યો હતો. આગલી રાતે એ મિત્રો સાથે બહાર હતો અને પાછાં વળતાં મોડું થયુ એટલે પ્રિયંકાને ફોન કરવાનો રહી ગયો. વહેલી સવારે એના મિત્ર પ્રથમનો ફોન આવ્યો કે મેડિકલ ના પ્રથમ વર્ષનુ પરિણામ તો કાલે સાંજે જ આવી ગયું અને પ્રિયંકા ના કેટલા ટકા આવ્યા? જિગર એકદમ ચમકી ગયો, અરે! જો પરિણામ કાલે આવી ગયું તો પ્રિયંકાનો ફોન કેમ ના આવ્યો? શું ટકા ઓછા આવ્યા હશે? તરત જ એણે ફોન હાથમા લીધો ને નંબર ડાયલ કર્યો. સામા છેડે ઘંટડી વાગતી રહી ને આન્સરીંગ મશીન પર પ્રિયંકાનો મેસેજ સંભળાયો.(મહેરબાની કરી આપનુ નામ અને નંબર જણાવો) વારંવાર ફોન પર આ જ મેસેજ આવતાં જિગરનો જીવ ઊંચો થઈ ગયો.
થોડા દિવસ પહેલાની વાત એને યાદ આવી ગઈ. પ્રિયંકા થોડી સુનમુન જણાતી હતી, પરિક્ષા થી ગભરાતી હતી, લગ્ન કરી લેવાની વાત કરતી હતી, બસ જિગરની ચિંતા ગભરાટમા બદલાઈ ગઈ તરત જ એણે પ્રિયંકાની ડોર્મ તરફ પ્રયાણ કર્યું અને રસ્તામા થી જ અંબર ફોઈ ને ફોન કરી ડોર્મ પર આવી જવા કહ્યું.
દિશા આજે ઘણી ખુશ હતી. ધીરે ધીરે ક્ષિતિજ ની તબિયત સુધરી રહી હતી. એના ચહેરા પર પહેલા જેવી સુરખી દેખાવા માંડી હતી. ખોરાક નુ પ્રમાણ વધ્યું હતું અને સુહાગી ના આગમને પ્રશાંત નો ગમ ભુલાવવા મા મોટી મદદ થઈ હતી.
આજ સવારથી દિશા ના મનમા ન જાણે કેમ પ્રિયંકા ના વિચાર આવી રહ્યા હતા. જે ગુમાવ્યું તે પાછું મળી શકે એમ નથી પણ પ્રિયંકા ની બધી મનોકામના કેવી રીતે પુરી થાય, એના પર જ ધ્યાન આપવું છે. દિકરી મારી તો એટલી સાદી છે કે ક્યારેય પોતાના મનની ઈચ્છા નહી જણાવે પણ મારે જ એને હમેશ ખુશ રાખવાની છે. પ્રશાંત ના મોત ના કારમા આઘાત માથી અમને બહાર કાઢવા એ કેટલી ઝઝુમી. ભાઈ તો એણે પણ ગુમાવ્યો પણ પોતાનુ દુઃખ ભુલી અમારા બધાની મા બની અમને સાચવી લીધા.
એની સમજાવટ થી જ ક્ષિતિજ પ્રશાંતની કિડની લેવા તૈયાર થયો. આજે પ્રશાંતની હયાતિ ન હોવા છતાં જાણે એ સુક્ષ્મ રીતે ક્ષિતિજમા જીવી રહ્યો છે. સુહાગી અમને પ્રશાંતનુ બીજું સ્વરૂપ આપશે. બસ પ્રભુ હવે તો પ્રિયંકા ડોક્ટર બને અને એનુ ઘર વસે એ સિવાય કોઈ કામના બાકી નથી રહી.
ક્ષિતિજ માટે સવારનો ચા, નાસ્તો તૈયાર કરતાં આવા બધાં ખુલ્લી આંખે સપના જોતા ધ્યાન ન રહ્યું ને બીજા ગેસ પર મુકેલું દુધ ઉભરાયું. આટલા વર્ષો અમેરિકા મા રહ્યાં છતાં અમુક વહેમ મા દિશા હજુ વિશ્વાસ રાખતી ને “કાગનુ બેસવું ને ડાળનુ પડવું” જેમ કોઈવાર એ વહેમ સાચો પડતો.
હજી તો એ ચા નાસ્તાની ટ્રે લઈ રસોડાની બહાર નીકળી ને ફોનની ઘંટડી રણકી. ક્ષિતિજ બાજુમા જ બેસીને છાપું વાંચતો હતો એટલે એણે ફોન ઉપાડ્યો.
ક્ષણભરમા એના ચહેરા ના હાવભાવ બદલાઈ ગયા. એના મોઢામાં થી ચીસ સરી પડી, ને દિશાના હાથમાં થી ટ્રે સરી પડી. બેબાકળી એ ક્ષિતિજ પાસે દોડી ગઈ. એનો ખભો હચમચાવતાં પુછી રહી “શું થયું” કાંઈ બોલો તો ખરા પણ ક્ષિતિજ બસ સ્તબ્ધ બની એને જોઈ રહ્યો. ઝુલતા ફોનને હાથમા લઈ દિશાએ કાને માંડ્યો, સામા છેડે જિગર બોલી રહ્યો હતો અંકલ તમે હિંમત રાખો, દિશા આન્ટી નેસંભાળો, દિશા ને કાંઈ સમજ ના પડી આ શું થઈ રહ્યું છે એણે ગભરાઈને પુછ્યું જિગર બોલ તો ખરો શું થયું? ક્ષિતિજ કેમ એકદમ જડ જેવો બની ગયો છે? શું કહ્યું તે એને? જિગરથી કાંઈ બોલાયું નહિ. ફોન એણે અંબર ફોઈના હાથમાં આપી દીધો, અંબર રડતાં અવાજે બોલી ભાભી હિંમત રાખો અને જલ્દી ક્ષિતિજ ને લઈ પ્રિયંકા ના ડોર્મ પર આવી જાવ. પ્રિયંકા એ ઊંઘની ગોળીઓ ખાઈ લીધી છે.
દિશાના હાથમાં થી ફોન સરી ગયો ને ધબ દઈને જમીન પર બેસી પડી.
બન્ને ડોર્મ પર પહોંચ્યા ત્યાં સુધી મા પોલીસ, એમ્બ્યુલન્સ બધું આવી ગયું હતું. પ્રિયંકા ચિર નિંદ્રા મા પોઢી હતી ને પલંગની બાજુમા પરિક્ષા ના પરિણામ નો કાગળ પડ્યો હતો. પોલીસ જરૂરી કારવાઈ કરી ને રવાના થઈ ને પ્રિયંકાનો મૃત દેહ એમ્બ્યુલન્સ મા મોર્ગ લઈ જવા ગોઠવાયો. કાળજા ના કટકા જેવી દિકરી એ કયા આવેશ ને કયા પ્રેશર મા આ પગલું ભર્યું એનુ ભાન ક્ષિતિજ ને થવા માંડ્યું.મેડિકલ લાઈન પ્રત્યે ની સુગ અને ભણતર નો ભાર એ ઝીલી શકતી નથી એ વાત પ્રિયંકા એ જણાવી હતી પણ પોતે જ એને મજબુર કરી હતી. હવે જીંદગીભર રૂદન અને પસ્તાવા સિવાય કાંઈ હાથ મા રહ્યું નહી. દિશા તો જાણે સુનમુન બની ગઈ. એક જ વાત એના મન ને કોરી રહી. “અરે! બેટા એકવાર તો તારા મન ની હાલત મને જણાવવી હતી. હું મા છું, જો મારા સંતાનો ના જીવ પર આવી પડે તો હું આખી દુનિયા સામે લડી ને પણ એમને બચાવું.”
જિગર ની હાલત પણ કાંઈક એવી જ હતી, રહી રહી ને એને પ્રિયંકા સાથે ની આખરી મુલાકાત અને વાતો યાદ આવતી હતી. એ બિચારી એ તો મને ઘણુ સમજાવવાનો પ્રયાસ કર્યો કે “આ મેડિકલ નુ ભણવાનુ મારા થી નહી થાય, ચાલ આપણે લગન કરી લઈએ, હું કમાઈશ ને તું ભણજે” પણ મેં એની વાતને હસવા મા ઉડાવી દીધી ને આજે પ્રિયંકા અમને બધા ને છોડીને જતી રહી. પ્રશાંત નુ મોત તો એક અકસ્માત હતો પણ પ્રિયંકા ને અમે બધા એ ભેગા થઈ મરવા માટે મજબુર કરી. એનુ મોત એક આપઘાત નથી પણ અમારા દ્વારા થયેલું ખુન છે.
કહેવાય છે ને કે દુઃખ આવે ત્યારે ચારેબાજુ થી આવે છે. ક્ષિતિજ ને દિશા માટે આ ઘા સહેવો બહુ અઘરો હતો. દિશા જાણે કોઈ જાતના ભાન વગર યંત્રવત રોજીંદુ કાર્ય કરતી. ક્ષિતિજ દિશા થી નજર ના મેળવી શકતો.એને એમ જ થતું કે પ્રિયંકા ના મોત નો હું જ જીમ્મેદાર છું.મેં જો આટલી મોટી અપેક્ષા ના રખી હોત તો કદાચ આ દિવસ ના આવત.સ્વયંમ લગભગ રોજ સાંજે આવતો અને ક્ષિતિજ ને બીજી વાતોમા પરોવવાનો પ્રયાસ કરતો.
અંબર પણ જેમ બને તેમ જલ્દી મોટેલનુ કામ પતાવી ઘરે આવી જતી. દિશાને રસોઈમા મદદ કરતી, એનુ મન બીજે વાળવા ક્ષિતિજ માટે કઈ રસોઈ બનાવવી જેથી એની તબિયત જલ્દી સુધરે વગેરે વાતો કરતી.
બા ના ભજનો ને પ્રાર્થના નો સમય લંબાતો ગયો. એમનો ભક્તિ ભાવ આ દુઃખ સહન કરવા મા બધાને તાકાત આપતો ગયો. કુદરત ની ચાલ કોઇ સમજી શકતું નથી અને દરેક પોતાની આવરદા લખાવી ને આવે છે, એમા એક ક્ષણ નો પણ મીનમેખ થતો નથી વગેરે વાતો થી ધીરે ધીરે દિશા ને ક્ષિતિજ દુઃખ ના દરિયામા થી બહાર આવી રોજીંદા કાર્યમા મન પરોવવા માંડ્યા.ક્ષિતિજ ફરી ધંધા પર ધ્યાન આપવા માંડ્યો. પ્રશાંતની કિડની એને બરાબર માફક આવી ગઈ અને સામાન્ય વિટામીન સિવાય હવે કોઈ દવાની જરૂર ના રહી.
બબ્બે કારમા ઘા ઝીલવામા સહુથી વધુ હિંમત અને પ્રેમ સુહાગી પાસે થી મળ્યા. સુહાગી રાત દિવસ એ જ ચિંતા મા રહેતી કે કેમ કરી ક્ષિતિજ અને દિશા ને આ દુઃખ મા થી બહાર કાઢવા. ઘર ની બધી જવાબદારી એણે ઉપાડી લીધી. ક્ષિતિજ ને નિયમિત દવા કે વિટામીન આપવા, દિશાને વાનગી શીખવાને બહાને કીચન મા બોલાવી કઈક નવી ડિશ શીખવી અને એમ કરી દિશાને પ્રિયંકા ના વિચાર મા થી બીજે વાળવી. કંઈ અવનવી વાતો કરી બધા ના મન પ્રફ્ફુલિત કરવા. બા પાસે બેસી ઈન્ડિયા ની વાતો સાંભળવી, ઘણીવાર લાડ થી તો કોઈવાર હુકમ ચલાવી સાંજ પડે દિશા અને ક્ષિતિજ ને બહાર ખુલ્લી હવામા ચાલવા મોકલવા. સુહાગી ની આ પ્રેમ ભરી માવજતે ધીરે ધીરે ઘરનુ વાતાવરણ રાબેતા મુજબનુ થવા માંડ્યું.
દિશા ક્યારેક વિચારે ચઢી જતી કે થોડા સમય પહેલા એ સુહાગી ને ઓળખતી પણ નહોતી અને આજે એ મારી બીજી દિકરી બની ને રહી છે. ખરે જ શું કોઈ પૂર્વ જનમ ની લેણાદેણી હશે. એના માથે પણ કાંઈ ઓછી વીતી છે. લગ્ન પણ નહોતા થયા ને પ્રેમી ગુમાવ્યો. પ્રિયતમ નો અંશ પોતાના મા ઉછરી રહ્યો છે એ જાણી અમારા આશરે આવી અને અમને ખુશી આપવા અમારી વહુ બની અમારી સાથે રહી.
અહીં અમેરિકા ની છોકરીઓ માટે કદાચ લગ્ન પહેલા દેહ સંબંધ એ સાવ સામાન્ય વાત હશે, પણ જો પ્રેમી નુ મૃત્યુ થાય તો કોઈ છોકરી પોતાનુ પુરૂં જીવન છોકરા ના કુટુંબ માટે ભોગ ના ચડાવી દે. સુહાગી સાચે જ અનોખી છે. કેવી અમારા બધા સાથે ભળી ગઈ છે. ક્ષિતિજ ને કદાચ દવા આપવાનુ હું ભુલી જાવ પણ સુહાગી નિયમિત દવા આપવાનુ મને યાદ કરાવે જ. પપ્પાને શું ભાવે છે એનો ખ્યાલ રાખી હોંશે હોંશે મારી પાસે વાનગી બનાવતાં શીખે.
બા ને શરૂઆત મા એના પર બહુ ભરોસો ન હતો, પણ હવે તો બા બે મોઢે એના વખાણ કરે છે ને રોજ વહાલ થી પુછે છે, “સુહાગી બેટા તને કાંઈ ખાસ ખાવાનુ મન થાય છે? જે મન થાય તે મને કહેજે. તારા માટે ખાસ હું મારા હાથે એ વાનગી બનાવી તને ખવડાવીશ.”
બા આમ તો પ્રશાંત ના બાળક ને રમાડી ઈન્ડિયા જવા માંગતા હતા પણ ઘર નુ વાતાવરણ થાળે પડવા માંડ્યુ અને એમને પાછા જવાની ઉતાવળ થવા માંડી. ઘર ના વડીલ હોવાને કારણે એ પોતાનો ગમ કોઈની સામે જાહેર ન્હોતા કરતાં પણ એમના દિલમા થી પ્રશાંત ને પ્રિયંકા ના મોત ની ઘટના ભુલાતી નહોતી. ક્ષિતિજ ને ખાતર એ આવ્યા હતા અને શું નુ શું થઈ ગયું.
એક દિવસ લાગ જોઈ એમણે વાત છેડી. “દિશા બસ હવે મારૂં મન પાછું જવા ઝંખી રહ્યું છે. થોડા વખતમાં જે બની ગયું એને તો આપણે બદલી શકીએ તેમ નથી પણ હવે બસ ઈન્ડિયા જઈ દેવ-દર્શન અને બાળકોના આત્મા ની શાંતિ માટે કાંઇ કરૂં એમ થાય છે. હું તો કહ્યું છું કે તમે પણ પાછા આવી જાવ. જો કે સુહાગી ના ભવિષ્ય નો પણ તમારે વિચાર કરવાનો એટલે જે તમને યોગ્ય લાગે તેમ કરજો.”
સાથે સુહાગી માટે પણ એક સુચન કર્યું.”દિશા કદાચ મારા મનમાં જે વિચાર છે તે તને પણ જરૂર આવ્યો જ હશે. સુહાગી બાળકને જન્મ આપે પછી એને નવો જીવન સાથી શોધી લેવા સમજાવજે. એકલા જીંદગી કાઢવી કેટલી અઘરી છે અને અમેરિકા કે હવે તો ઈન્ડિયા મા પણ સહજતા થી લોકો આ વિચારને અપનાવે છે અને યોગ્ય જીવન સાથી પણ મળી રહે છે.”
ક્ષિતિજ ને બા ની ઈન્ડિયા જવાની વાત ગમી તો નહિ પણ એ જાણતો હતો કે બા અહીં વધુ ને વધુ મનમાં સોરાયા કરશે એના કરતાં ભલે ઈન્ડિયા પાછા જાય. એ દિવસ પણ આવી ગયો. બધા ઉદાસ હતા પણ બહાર થી મોઢું હસતું રાખવાનો પ્રયાસ કરતાં હતા. સ્વયંમ ને ક્ષિતિજ બા ને મુકવા એરપોર્ટ ગયા. ઘરમાં દિશા, સુહાગી અને અંબર ફોઈ રહ્યાં. ઘરમાં એક જાતનો સુનકાર વ્યાપી ગયો. ઘરડાં માણસો ની ખાસિયત પ્રમાણે બા આખો દિવસ કાં તો કોઈ ભજન ની ધુન ગણગણતા હોય અથવા પોતાના જમાના ની કોઈ વાત યાદ કરીને કહેતા હોય. ઘણીવાર તો એક ની એક વાત વારંવાર કરતા હોય, પણ એને લીધે ઘરમાં એક જાતની જીવંતતા લાગે.
બા ગયા ને અંબર પહેલી વાર છૂટ્ટા મોઢે રડી પડી. સુહાગી ની જેમ એને પણ પોતાના દુઃખ ને છુપાવી બધાને આધાર આપવાનો હતો. આમ તો બધા જ એકબીજાથી આંસુ છુપાવતા હતા પણ સુહાગી અને અંબર બહારથી વધુ નોર્મલ દેખાવાનો પ્રયાસ કરતા. અંબરફોઈને જોઈ સુહાગી પણ રૂદન નો આવેગ રોકી ના શકી.
દિશા એ બન્ને ને પાંખમા લઈ રડવા દીધા. હૈયાનો ઉભરો ખાલી થઈ જાય એ ઘણુ જરૂરી છે એ વાત દિશા સારી રીતે સમજતી હતી. ધીરે ધીરે બધા સ્વસ્થ થયા. વાત ને બીજે વાળવા અંબરે દિશા અને સુહાગીને સુચન કર્યું કે “ભાભી તમે બન્ને જણ પણ થોડીવાર મોટેલ પર આવો તો મને ખાસી મદદ મળી રહે. સુહાગી ને બીજી કોઈ પ્રવૃતિ કરવી હોય તોય વાંધો નથી પણ જેમ જલ્દી તમે કોઈ કાર્યમા મન પરોવશો તેમ જલ્દી દુઃખમા થી બહાર આવી શકશો.
ક્ષિતિજ હવે વધુ સમય પોતાના ધંધા મા આપવા માંડ્યો. દિશા એ સુહાગીને ખુશ રાખવા યોગા ક્લાસ શરૂ કર્યા ને સુહાગીને પણ પોતાની સાથે લઈ જવા માંડી. બધા હવે આવનારા બાળક ની કલ્પના કરી ખુશ થતા અને અવનવા પ્લાન કરી જાતને કાર્યરત રાખતા.
પાંચ મહિના સુહાગી ને થયા, દર મહિને ચેક અપ અને જરૂરી વિટામીન લેવાના સુહાગી એ શરૂ કરી દીધા. અમેરિકા મા તો સોનોગ્રાફી મા બાળકની જાતિ વિશે ખબર પડે એટલે જો મા બાપ ની ઈચ્છા હોય તો ડો. જણવી દે, પણ સુહાગી દિશા કે ક્ષિતિજ જાણવા તૈયાર ન હતા. એમને મન બાળક ભગવાન નુ રૂપ, અને દિકરી આવે કે દિકરો એમની એટલી જ આશા કે બાળક સ્વસ્થ આવે.
સુહાગી ની તબિયત અને વજન બધું બરાબર હતું બાળક નો વિકાસ પણ બરાબર હતો એટલે ચિંતાની કોઈ વાત નહોતી.
સુહાગી ની ખાસ મિત્ર ના લગ્ન હતા અને અમેરિકા ના રિવાજ મુજબ લગ્ન પહેલા બધી બહેનપણી સાથે બેત્રણ દિવસ મોજ મસ્તી કરવા ભેગી થવાની હતી.મોના જેના લગ્ન થવાના હતા એ ન્યુ જર્સી રહેતી હતી. આમ તો બધા ને એણે સાન ફ્રાન્સિસ્કો બોલાવ્યા હતા. ત્યાંના એક રિસોર્ટ મા બધી બહેનપણી રહીને ધમાલ કરવાની હતી પણ સુહાગી એની ખાસ સહેલી અને એની સાથે થોડો વધુ વખત રહેવાય એટલે ખાસ આગ્રહ કરી ન્યુ જર્સી આવવા કહ્યું.
દિશા એ જ્યારે આ વાત જાણી તો એણે જ સુહાગી ને આગ્રહ કર્યો ” બેટા આ સારો મોકો છે. તારૂં મન પણ જરા છુટું થશે અને અત્યારે સીઝન પણ સારી છે. હજી સપ્ટેમ્બર ચાલે છે એટલે ઠંડીની શરૂઆત થઈ નથી અને તને પણ પાંચમો મહિનો જાય છે એટલે મુસાફરીમા પણ તકલીફ નહિ પડે.” ક્ષિતિજ પણ વાતમા જોડાયો.”સુહાગી બેટા હવે તો તારી ખુશી મા જ અમારી ખુશી છે. તું જેટલી આનંદિત રહેશે એટલી તારી તબિયત સારી રહેશે ને બાળક પણ તંદુરસ્ત આવશે.”
સુહાગી ની ઈચ્છા દિશા ને ક્ષિતિજને એકલા મુકીને જવાની નહોતી પણ બન્નેના આગ્રહ ને વશ થઈ સુહાગીએ ન્યુ જર્સી જવાનો પ્લાન કર્યો. સ્વયંમ અને અંબર ફોઈએ પણ હૈયા ધારણ આપી અને કહ્યું “તું બેટા જરાય ચિંતા વગર જા, અમે બરાબર કંપની આપશું.”
સપ્ટેમ્બર ૮ ૨૦૦૧ સુહાગી ન્યુ જર્સી જવા નીકળી અને ત્યાં થી ૧૧મી સપ્ટેમ્બરે બન્ને બહેનપણીઓ સવાર ની ૮.૦૦ વાગ્યાની યુનાઈટેડ એર લાઈન્સ ની ફ્લાઈટ નંબર ૯૩ મા સાન ફ્રાન્સિસ્કો જવાના હતા.
દિશા અને ક્ષિતિજ બન્ને સુહાગીને એરપોર્ટ મુકવા ગયા હતા. આખે રસ્તે દિશા જાતજાતની સુચના આપતી રહી. છેવટે થાકીને ક્ષિતિજે કહેવું પડ્યું, “દિશા સુહાગી કાંઈ નાની કીકલી નથી. એ પોતાનુ ધ્યાન બરાબર રાખશે.”
સુહાગી થી છુટા પડતા ન જાણે કેમ દિશાની આંખો ભરાઈ આવી. ઉપરા છાપરી લાગેલા કારમા ઘા નો આઘાત હજી પુરેપુરો ગયો નહતો. ખબર નહિ કેમ જાણે એના મનમા પેલો ભય પાછો જાગૃત થઈ ગયો. સુહાગી જ્યાં સુધી નજર થી ઓઝલ ના થઈ ત્યાં સુધી એકીટશે એને જોયા કરી.
સુહાગી એ ન્યુ જર્સી ઉતરીને તરત ઘરે ફોન કરી દીધો. દિશા નો જીવ જરા હેઠે બેઠો. ઘર એકદમ ખાલી ખાલી લાગતું હતું. સુહાગી બોલકી હતી ને એની વાતો કદી ખુટતી નહિ. સાંજે સ્વયંમ આવ્યો જમીને ત્રણે જણ ચાલવા નીકળ્યા. વાતો નો વિષય સુહાગી જ હતી, ને આવનારા બાળક ની મધુર કલ્પના.
માનવી ધારે છે કાંઈ ને કુદરત કરે છે કાંઇ. ક્ષણમા સુનામી આવી જાય ને નજર સામે ગામ ના ગામ તણાઈ જાય. સપ્ટેમ્બર ૧૧ ૨૦૦૧ અમેરિકાના ઈતિહાસમા માનવી ની પશુતાના એક આતંક રૂપે લખાશે. સવારે છ વાગે મોના ના ઘરે થી નીકળતા સુહાગીએ દિશા ને ફોન કર્યો. અને જણાવ્યું “મમ્મી ચિંતા નહિ કરતા, બસ ૧૪મી સવારે તો હું ઘરે આવી જઈશ. તમને સાન ફ્રાન્સિસ્કો પહોંચી પાછો ફોન કરીશ.” દિશા એ પણ સામે જણાવ્યું. ” બેટા ખુબ મજા કરજો. અહીં ની જરા પણ ચિંતા ના કરીશ.” બસ તું આવી જાય એટલે આપણે અહીં બેબી શાવર ની તૈયારી શરૂ કરશું. બધા દુઃખ ભુલી મારે આ પ્રસંગ મન ભરી ને ઉજવવો છે.
પ્રશાંત કે પ્રિયંકા ના લગ્ન પ્રસંગ ઉજવવાની તો ભગવાને તક ના આપી પણ મારે હવે કોઈ કસર નથી રાખવી.
મોના ને સુહાગી એરપોર્ટ પહોંચ્યા. આમ તો સવાર ની ફ્લાઈટ મોટા ભાગે ફુલ હોય પણ આજે તો માંડ ૩૩ પેસેન્જર હતા. એક કારણ એ પણ હોઇ શકે કે સ્કુલ કોલેજ હમણા જ ચાલુ થઈ હતી અને સાન ફ્રાન્સિસ્કો જેવા ફરવા ના સ્થળે હવે કોઈ ખાસ જાય નહિ.પ્લેન નો ઉપડવાનો સમય તો ૮.૦૦ નો હતો પણ રનવે પર લગભગ ચાલીસ મિનીટ પ્લેન ઊભું રહ્યું. અંતે જ્યારે ઉપડ્યું અને થોડિવારમા પાછું પુર્વ તરફ વળ્યું.
બધા પેસેન્જર વિચારમા પડ્યા. ત્યાં સુધી મા તો ન્યુ યોર્ક ના ટ્વીન ટાવર પર અમેરિકન એર લાઈન્સ અને યુનાઈટેડ એર લાઈન્સ ના બે બોઈંગ વિમાનો અથડાઈ ચુક્યા હતા. નેવાર્ક થી ઉપડેલા પ્લેન ના એક પેસેન્જર ને એની પત્નિ નો ફોન આવ્યો કે ન્યુ યોર્ક મા શું થયું, એણે પ્લેન મા ચીસાચીસ કરી મુકી. પાઈલોટ જે પોતે જ આતંકવાદી હતો એણે પ્લેન મા બોમ્બ છે માટે પાછા જઈએ છીએ એવી વાતો કરી ફ્લાઈટ એટેન્ડન્ટે પણ પોતાની એર લાઈન્સ ને ફોન કરવાની કોશિશ કરી. બિજા ઘણા પેસેન્જરે પોતાના ઘરે ફોન કરવાના પ્રયત્ન કર્યા.
ક્ષિતિજ ને સવારે ટીવી પર બીબીસી ના ન્યુસ જોવા ગમે .એનો રોજનો એ ક્રમ. એણે પહેલું વિમાન ટ્વીન ટાવર ને અથડાતાં જોયું. એક દુર્ઘટના સમજી બહુ વિચાર ના કર્યો. પણ થોડીવારમા બીજું અથડાયું અને એને કાંઈક કાવતરા ની ગંધ આવી. તરત એણે દિશા ને બોલાવી ત્યાંતો ત્રીજું વિમાન પેન્ટાગોન ના બિલ્ડીંગને અથડાયું. બન્ને સ્તબ્ધ બની ટીવી જોઈ રહ્યા. દિશાનો જીવ ઊંચો થઈ ગયો. મનોમન કેટલીય માનતા માની લીધી “હે પ્રભુ! સુહાગી ની રક્ષા કરજે. બસ એ હેમખેમ ઘરે આવી જાય”
ફોન ની ઘંટડી રણકી. બન્નેના હાથને જાણે લકવો મારી ગયો હોય તેમ કોઈ થી ફોન લેવા હાથ લંબાવાયો નહિ. હિંમત ભેગી કરી ક્ષિતિજે ફોન લીધો. સુહાગી નો ભયથી કાંપતો અવાજ સંભળાયો. પપ્પા અમારૂં પ્લેન હાઈજેક થયું છે. સાન ફ્રાન્સિસ્કો ને બદલે ખબર નહિ ક્યાં લઈ જાય છે. અમે ટ્વીન ટાવર પર એટેક થયો સાંભ્ળ્યું પપ્પા અમે નહિ બચીએ.
બસ એ છેલ્લા શબ્દો સુહાગી ના સાંભળ્યા ને લાઈન કપાઈ ગઈ.
પેન્સિલવેનિયા ના શેન્ક્સવિલે કાઉન્ટી ના ખેતરોમા પ્લેન ક્રેશ થયું. ૩૩ પેસેન્જરો ૭ ક્રુ મેમ્બર અને ૪ આતંકવાદી સહિત ૪૪ જણા મોત ને ઘાટ ઉતરી ગયા.
દિશા ને ક્ષિતિજ ની નજર સામે ક્ષણ મા સુહાગી એના બાળક સાથે પ્રશાંત પાસે પહોંચી ગઈ. દિશા બેભાન થઈ જમીન પર પડી ગઈ.
મહિનો વીતી ગયો એ વાત ને. દિશાને ક્ષિતિજ જીવતા શબ ની જેમ દિવસો પસાર કરી રહ્યા.
ક્ષિતિજ-“દિશા ચાલ આપણે ભારત પાછા જતા રહીએ. આ ઘર મને ખાવા ધાય છે. આ અઢળક પૈસો આ નવી જીંદગી શું કામની. બા પણ રોજ ફોન કરી એ જ તો કહી રહ્યા છે. અમેરિકા નો મોહ આવું પરિણામ લાવશે, નહોતું ધાર્યું.”
દિશા-“ક્ષિતિજ તેં તો મારા મન ની વાત છીનવી લીધી. કદાચ ઈશ્વર નો એ જ સંકેત હશે. શા માટે આપણા પર જ આટલું દુઃખ ને આઘાત.”
ઈશ્વર નો એમા પણ કાંઈક આશય હશે. બા ભારત પાછા આવી જવા કહે છે. ત્યાં કદાચ આપણા બાળકો ની યાદમા આપણે કાંઈક પરમાર્થ નુ કામ કરી શકીએ. તુ જેમ બને તેમ જલ્દી ધંધો અને બધું સમેટી લે આ ઘર અંબર બેન ને કે સ્વયંમ જેને જોઈતું હશે એને આપી દઈશું.
બસ જાણે મન પર થી મોટો ભાર ઉતરી ગયો હોય તેમ પહેલી વાર બન્ને ને શાંત નિંદ્રા આવી.

શૈલા મુન્શા.

ન્યુ જર્સી ના જાણીતા લેખક શ્રી હરનીશભાઈ જાની તેમના પત્નિ શ્રીમતિ હંસાબેન સાથે હ્યુસ્ટન મા યોજાયેલ જૈન કન્વેન્શન મા માનનિય વક્તા તરીકે આમંત્રિત હતા અને ગુજરાતી સાહિત્ય સરિતાના જાણીતા કવિ ને ગઝલકાર સુરેશભાઈ બક્ષી ની મિત્રતાને માન આપી સાહિત્યસરિતા ના મિત્રો સાથે થોડા કલાકો ગાળવાની અનુમતિ આપી જેથી સહુને એમની હાસ્ય ધારા મા વહેવાનો નો લાભ મળે.
૪થી જુલાઈ ૨૦૧૧ નો દિવસ ગુજરાતી સાહિત્ય સરિતા માટે ખાસ દિવસ બની ગયો. શ્રી સુરેશ ભાઈ બક્ષી ના આગ્રહને માન આપી શ્રી હરનીશ ભાઈ સાહિત્ય રસિકો સાથે થોડા કલાકો ગાળવા તૈયાર થયા.
સહુ મિત્રો એમની વાણી નો લાભ લેવા આતુર હતા પણ હરનીશ ભાઈ ની ઈચ્છા હ્યુસ્ટન ના કવિ મિત્રો ને પણ સાંભળવાની હતી તેથી પ્રથમ હ્યુસ્ટનના લોકલ કવિ મિત્રો એ પોતાની રચના રજુ કરી. સંચાલક સુરેશભાઈ એ એક પછી એક કવિઓ ને કૃતિ રજુ કરવા કહ્યું.
સહુ પ્રથમ નામ શૈલા બેન નુ બોલાયું. પ્રસંગ ને અનુરૂપ એમણે શાળાના બાળકોના રોજ ના નાના મોટા તોફાનો ને રમુજી પ્રસંગો ને “રોજીંદા પ્રસંગો” તરીકે આલેખ્યા હતા તેમાથી એક “નટખટ એમી” નો પ્રસંગ વાંચી સંભળાવ્યો. દેવિકા બેન ધ્રુવે પોતાની કૃતિ વાંચવાને બદલે શ્રી અશોક જાની ની એક ગઝલ ” આગળ મુકજે, પાછળ મુકજે, કાવ્ય લખેલા કાગળ મુકજે” વાંચી સંભળાવી. રસેશભાઈ દલાલે પોતાની રમુજી શૈલી મા વર્તમાન જીવનની થોડી ચિંતાઓ રજુ કરી. દા. ત.(૧) એક્ઝોન મોબીલ મા ૧૨૫ કોંગ્રેસમેન ને ફારેગ કર્યા છે. (૨) વ્હાઈટ હાઉસમા કોઈપણ રંગના માણસ રહી શકે છે. વગેરે વગેરે……. ચીમનભાઈ પટેલ જે “ચમન” ના ઉપનામથી લખે છે એમણે હાસ્ય કાવ્ય રજુ કર્યું. (રઈશભાઈ ને વિવેક ટેલર માટે) “બે હુરતીઓ આવ્યા ગામમા કોણ માનશે? અને બેઉ પાછા નીકળ્યા ડોક્ટર કોણ માનશે? ફતેહ અલીભાઈએ અશોક ચક્રધરની વ્યંગ રચના “યું તો સંસારમે સુખોકી સંખ્યા અપાર હૈ”પોતાની હળવી શૈલીમા રજુ કરી હરનીશ્ભાઈ સહિત સહુને રસ તરબોળ કરી દીધા. પ્રવિણાબેન કડકિઆ એ “ગે મેરેજ” પર એક હાસ્ય લેખ રજુ કર્યો. “છોકરો છોકરાને પરણે તો કોની વિદાય ને કોના કંકુના પગલાં ઘરમા”
આવા હાસ્યલેખ સાંભળી હરનીશભાઈ પણ વચ્ચે વચ્ચે હાસ્યના ચમકારા સંભળાવતાં હતા. અમારા પીઢ કવિ ધીરૂભાઈ શાહે સરળ શૈલી મા બે નાનકડાં કાવ્ય રજુ કર્યાં. “હાસ્ય કેવું છે- હાસ્ય પ્રાતઃકાળના સૂર્ય જેવું છે” હિંમતભાઈ શાહે શ્વેત સાડીમા સ્ત્રી કેવી લાગે વિશે કાવ્ય રજુ કર્યું.
હવે શ્રોતાજન હરનીશભાઈ ને સાંભળવા તત્પર હતા અને સભાનો દોર હરનીશભાઈ એ હાથમા લીધો. એમની વાત કરવાની શૈલી અનોખી હતી. દરરોજના નાના મોટા દૈનિક વ્યવહારમા પણ હાસ્ય કેવી રીતે ઉપજી શકે તે એમની વાતો માથી જણાઇ આવતું. સહજ રીતે તેઓ પોતાના પર કે પોતાની પત્નિ પર હસી શકતા. એમની વાતોમા કદી કોઈ ત્રાહિતને ઉતારી પાડવા ની કે કોઈને માઠું લાગે એવી રીતે વ્યંગ કરવાની ભાષા જોવા ના મળી. “મહા કવિ ગુંદરમ” ની વાતો બધાને હાસ્યથી તરબોળ કરી ગઈ. “સમય બદલ્યો કે નહિ” પરનો કટાક્ષ અને જો ભારત મા અમેરિકાની જેમ દર છ મહિને સમય બદલાય તો શું થાય ના વર્ણને બધાને હસી હસી ને બેવડ કરી દીધા.
હરનીશભાઈ ના પત્નિ શ્રીમતિ હંસાબેન પણ લેખિકા છે. એમણે પણ પોતાની લખાણ શૈલી નો પરચો દેખાડ્યો. તાજેતરમા ઉજવાયેલ હરનીશભાઈની ૭૦મી વર્ષગાંઠ વખતે “શતં શરદં જીવં” નો લેખ અને ઘરના હરનીશની ઓળખાણ બહુ રમુજી શૈલી મા કરાવી.હરનીશભાઈ ની કસરત કરવાની રીત જણાવી. “વાતો કરે એટલે જીભની કસરત, ઈન્ટરનેટ પર બેસે એટલે આંખ અને આંગળી ની કસરત, ડાયેટીંગ એટલે આખો દિવસ ડાયેટીંગ પણ જમતી વખતે નો ડાયેટીંગ……. વગેરે. આવું ભાગ્યે જ જોવા મળે કે પતિ પત્નિ આમ એકબીજા પર હસી શકે અને હાસ્ય ઉપજાવી શકે.
રસેશભાઈના થોડા સવાલોના જવાબમા હરનીશભાઈએ થોડી સાહિત્યને લગતી નક્કર વાતો પણ કરી. હ્યુસ્ટન ના કવિ લેખકો એક વર્કશોપ જેવું રાખે અને દરેક વ્યક્તિ એક વાર્તા લખે જેનુ બધા વાંચીને મુલ્યાંકન કરે અને સુધારા સુચવે જેને કારણ દરેકનુ લેખન સ્તર ઊંચુ આવે.
સુરેશભાઈ અને નીરૂબેન ના સૌજન્યથી હરનીશભાઈ અને હંસાબેન સાથેની એ બપોર સલોણી બની ગઈ.
અંતમા નીરૂબેનની મહેમાનગતિ બટાટાપૌંઆ ને ચા નો રસાસ્વાદ લઈ સહુ છૂટા પડ્યા.

શૈલા મુન્શા. તા.૦૭/૦૭/૨૦૧૧

ગુજરાતી સાહિત્ય સરિતાની ૧૧૪મી બેઠકનુ આયોજન તા.૧૩/૦૩/૨૦૧૧ ના રોજ શ્રી મધુસુદન ભાઈ તથા ભારતી બેન ના નિવાસે યોજવામા આવ્યું હતુ.
આ બેઠકનુ ખાસ આયોજન આગલી સાંજે યોજાયેલ સાહિત્ય સરિતાનો “દશાબ્દી મહોત્સવ’ અને એ પ્રસંગે ખાસ પધારેલ મુખ્ય મહેમાન ડો. અશરફ ડબાવાલા અને ડો. મધુમતી મહેતા જેઓ વ્યવસાયે ડોક્ટર હોવાં છતાં સાહિત્ય જગતમા પણ એટલી જ નામના મેળવનાર ને સાંભળવા માટે યોજવામા આવી હતી.
સભાનુ સંચાલન ડો. ઈંદુબેન શાહને સોંપવામા આવ્યું અને એમણે શ્રીમતી ભારતીબેન ને પ્રાર્થના કરવા અનુરોધ કર્યો.
ભારતીબેને “આપણે રામભજન મા રહીએ” ભ્જન ખુબ જ ભાવવાહી સ્વરે ગાયું
ત્યારબાદ ઈંદુબેને શ્રી અશરફ ભાઈને આગલી સાંજ ના કાર્યક્રમ વિશે એમનો શું પ્રતિભાવ છે તે દર્શાવવા વિનંતિ કરી.
તેઓ ને ખુબ જ મજા આવી અને એમના જ શબ્દોમા “બન્ને નાટકો ખુબ જ માણ્યા, ગરબો કરનાર બહેનો ની ઉમરના પ્રમાણમા સરસ રજુઆત થઈ અને ખાસ તો કવિ અને કવિતા ના જે દ્રશ્ય શ્રાવ્ય ની રજુઆત થઈ એમા મધુર કંઠ ભાવવાહી શૈલી મા કવિનુ વર્ણન અને સાથે આબેહુબ એ કવિ ના રૂપમા મંચ પર એક કલાકારની હાજરી ખુબ ગમી. શિકાગો મા પણ આ નવતર પ્રયોગ અમે જરૂર કરશું એવી અમારી ઈચ્છા છે.”શ્રીમતી મધુમતી બહેને પણ અશરફ ભાઈની વાતોને સમર્થન આપ્યું.
ત્યાર બાદ ઈંદુબેને અશરફ ભાઈને એમની ગઝલો ને ગીતો સંભળાવવા વિનંતિ કરી.

ડો.અશ્રફ ડબાવાલા ની કૃતિ-

૧-” ભીંતો ને બારી જેવા છરાં કેટલા હતા?
ઘરમાં વિવિધ રૂપે દગાં કેટલા હતાં

૨-ગમતી હોય જે વ્યથા તે સદા આવતી નથી
આવે જો એ કદી તો જવા આવતી નથી.

૩-ડાક્ટર ડાક્ટર તમારી વાત હાવ હાચી
કે મને સ્ક્રીઝોફેનિયા થયો છે.

૪-ટીવી ઈન્ટરવ્યુ ના પ્રશ્નો
ખરેલું પાન- તમને ડાળ પરથી ખરતી વખતે શું પ્રસ્ન થાય છે?

સરકસનો સિંહ- જંગલમાં અને સરકસમાં તમને શું સામ્ય લાગ્યું?

જન્મથી અંધ બાળક- તમે ક્યારેય આકાશને સપનાં મા જોયું છે?

ગઝલ- સરવૈયાની ઐસીતૈસી
સરવાળાની ઐસીતૈસી

નાદાન એવો છું કે છળને ગુગલ કરૂં છું
લુંટાઈને પછી ઠગને ગુગલ કરૂં છું.

સંતની શાણી શીખામણ ના ભરોસે બેઠા
રણમા જાણે બીજા રણના ભરોસે બેઠા.

ડો. મધુમતી બહેને સહુ પ્રથમ અશરફ ભાઈની એક ગઝલ પોતાના મધુર સ્વરે ગાઈ સંભળાવી.

“આપના ઘર સુધી કદમ લાવ્યાં
હાથમાં તોડીને કુસુમ લાવ્યાં”

ત્યાર બાદ એમણે પોતાના મુક્તકો રજુ કર્યાં

“વિતેલી કાલ લઈ આવે
હું એવી શામ શોધું છું.”

“તલવાર બની જવાય, ઢાલ જોઈએ
ખાલી ખપી જવાય, પણ મજાલ જોઈએ.”

ઊંડી ખીણો ઊંચા ડંગર ચઢવાનુ છે રામભરોસે
જીવ્યાં જેવું જીવતર છે ને મરવાનૂ રામભરોસે”

“સાથ કાયમનો છતા સહવાસ જેવું કાંઈ નથી
સૂર્યનો આભાસ છે પણ અજવાસ જેવું કાંઈ નથી”

અને છેલ્લે સહુની માગણી ને માન આપી એમનુ બહુ જાણિતું “ભજ ગોપાલમ” ગાઈ સંભળાવ્યું.

હવે વારો આવ્યો હ્યુસ્ટન ની સાહિત્ય સરિતાના કવિ મિત્રોનો.

શરૂઆત સરયૂ બેને કરી.એમનુ કૃશ્ન ભક્તિ ઉપરનુ કાવ્ય” મનડાં ના મદુવનમાં” રજુ કર્યું

શૈલાબેન મુન્શાએ પોતાનુ કાવ્ય “આયનો” રજુ કર્યું
“આમ તો જાણે સાવ પથ્થરદિલ આયનો
જોઈ પ્રતિકૃતિ આપની હરખાય આયનો”

દેવિકાબેન ધ્રુવ- “શિસ્તના શાસન થકી આ ચાલતું નગર જુઓ” કાવ્ય રજુ કર્યું.

મનોજ મહેતા ની કૃતિ-
“ના મળે જો કાંઈ તો તેપણ કદી કરવું પડે છે
રાહમાં પારોઠનુ પગલું કદી ભરવું પડે છે.”

વિજયભાઈ શાહ-“એકાંત તને પીડે છે
તું દુઃશાસન ની જેમ એને જાંઘ પર બેસાડી દે”

હેમંત ગજરાવાલાએ સ્ક્રીઝોફેનિયા પર થોડી વાતો કરી.

પ્રવિણાબેન કડકિયાએ તાજેતરમા જાપાન પર આવેલ સુનામી પરનુ કાવ્ય વાંચ્યું.
“જોયેલું શિવજીનુ તાંડવ
નિહાળ્યું કુદરતનુ તાંડવ”

કમલેશ લુલ્લા એ વિજ્ઞાન અને કુદરત ના સંયોગની વાત કરી.
એશિયાની ધૂળ ઊડીને અમેરિકા સુધી આવે છે એના પર રમુજી કાવ્ય રજુ કર્યું.
“ખાઈ લઈશ હવે વતનની ધૂળ અમેરિકામાં
વતન જવાની ટીકિટ પણ હવે ક્યાં પોસાય છે.”

મધુસુદન ભાઈએ ગુરૂદત્તની ફિલ્મનુ ગીત “યે તખ્તો યે તાજો કી કી દુનિયા” ગાઈ સંભળાવ્યું.

સુરેશ બક્ષીએ એક મુક્તક સંભળાવ્યું.
“તારા હાથમાં વહીવટ છે તો કર
સુખદુઃખની લહાણી કર
તું જે આપે તે મંજુર છે
ડોલ મારી તું કાણી ન કર.”

ફતેહઅલી ચતુરે અશોક ચક્રધરની વ્યંગ રચના “દરવાજા પીટા કીસીને સવેરે સવેરે” સંભળાવી

વિલાસબેન પીપળીઆ જે માસી ના હુલામણા નામથી પ્રખ્યાત છે, એમણે એક લોકગીત “ગામમાં સાસરૂં ને ગામમાં પિયર” બહુ મધુર અવાજે ગાઈ સંભળાવ્યું.

રસેશભાઈ દલાલે મહેમાનો નો આભાર માનતા બહુ સુંદર વાત કહી કે “સુગંધ નો ફોટો જો પાડી શકો તો આશરફભાઈ ને મધુમતી બહેન નો આભાર માની શકાય”
ખરેખર ડો. દંપતિ સાથે ની આ સવાર ખુબ જ સંગીતમય અને સુરીલી બની ગઈ

અંતમા ઈંદુબેને સાહિત્ય સરિતા વતી યજમાન દંપતિ નો ખરા દિલથી આભાર માન્યો કે એમના નિવાસ સ્થાને સાહિત્ય સરિતાની બેઠકનુ આયોજન કરવા સહમતિ દર્શાવી.

છેવટે ભારતી બેનનુ આતિથ્ય અને સરસ ભોજન આરોગી સહુ છુટા પડ્યા.

અહેવાલ લેખન કાર્ય શૈલા મુન્શા. તા.૦૩/૧૪/૨૦૧૧.

૧-કળાઈ
૨-કંગાલિયત= દૈન્ય,ગરીબી નિરાધાર સ્થિતી
૩-કામચલાઉ= કામ ચલાવવા પૂરતું, હંગામી
૪-કાયદેસર= કાયદા મુજબ
૫-કારકિર્દી= કારભાર દરમિયાન નો સમય, અમલ દરમિયાન કરેલું કામકાજ
૬-કાલીઘેલી= કાલી અને ઘેલી, અણસમજવાળી, બાલિશ
૭-કાંતવું= વળ દઈને તાર કાઢવો, ઝીણવટ કે વધારા પડતી વિગતથી વાત લંબાવવી
૮-કુટુંબીજન= કુટુંબનુ માણસ
૯-કુલી= મજુર, હમાલ
૧૦-કુશળતા= કૌશલ્ય, હોશિયારી, આરોગ્ય, તંદુરસ્તી, ચતુરાઈ
૧૧-કેદ=બંધન, મરજી પ્રમાણે હિલચાલ કરવાની રૂકાવટ, મર્યાદા
૧૨-કેળવણી= કેળવવું તે, ભણતર,વિદ્યા
13-કોટડી= ઓરડી, કારાગ્રુહ,કરોડ કોટી
૧૪-કોશિશ= પ્રયત્ન,મહેનત, ઉદ્યોગ
૧૫-ખીચોખીચ= ગીચોગીચ, ભરચક, ઠાંસીઠાંસીને
૧૬-ખેડાયેલી-
૧૭-ખોઊ=
૧૮-ખોડ= આદત, કુટેવ, શારીરિક ખામી,એબ, કલંક
૧૯-ગડમથલ= મહેનત, ફાંફા, ઘાલમેલ, માથાફોડ
૨૦-ગણતરી= ગણવું તે, અંદાજ, અપેક્ષા, અડસટ્ટો
૨૧-ગર્વિષ્ઠ= ગર્વવાળું, અભિમાની, મગરૂર
૨૨-ગળી= એક વનસ્પતિ એના પાંદડામાંથી કઢાતોનીલો રંગ, અવાજ, સુર
૨૩-ગાફેલ= અસાવધ, બેખબર, સુસ્ત, આળસું
૨૪-ગાંસડી= અનેક વસ્તુ એકઠી કરી બાંધી કરેલો બોજો, દલ્લો, પુંજી પોટલી
૨૫-ગુણદોષ= ગુણ અને દોષ, સારાસાર, લાયકાત, કાબેલિયત
૨૬-ગુમડું= શરીરે ઊઠતો ફોલ્લો, ટેટા જેવો ગઠ્ઠો
૨૭-ગોખવાનુ=
૨૮-ગોદામ= માલ ભરવાની વખાર, કોઠાર, માલખાનુ, ગોદી
૨૯-ગોસેવા= ગાય અને તેના વંશની સેવા, પરિચર્યા,
૩૦-ગ્રહણ= લેવું, પકડવું, અવાજ, શબ્દ
૩૧-ગ્રાહ્ય= ગ્રહણ કરવા યોગ્ય, પકડવા જેવું, સ્વીકારવા જેવું
૩૨-ઘંટી= દળવાનુ સાધન, ગળાના હાડકાનો બહાર નીકળેલો ભાગ, ટોકરી નાનો ઘંટ
૩૩-ઘોંઘાટ= શોરબકોર, કલબલ, બુમરાણ
૩૪-ચર્ચા= વાદવિવાદ, કૂથલી, વિચારોની આપલે
૩૫-ચારિત્ર્ય= આચરણ, શીલ,સદાચાર,રીતભાત
૩૬-ચીરવામા=
૩૭-ચીવટ= કાળજી
૩૮-ચુકાદો= ફેંસલો, સમાધાન, નિર્ણય
૩૯-ચુસ્ત= આગ્રહી, ર્દઢ, તંગ, આળસ વગરનુ
૪૦-ચેતવણી= ચેતવવું તે, અગાઉથી આપેલી ખબર, ધમકી, તાકીદ
૪૧-ચેપી= ચેપ લગાડે તેવું, કંજુસ, ચીકણુ, ચોંટે તેવું
૪૨-ચોખવટ= ચોખ્ખાઈ, પવિત્રતા,ખુલાસો
૪૩-ચોપાનિયા=
૪૪-ચોમેર= ચારે તરફ, ચારે દિશાએ
૪૫-છાપખાનુ= છપાણ થતું હોય તે સ્થળ, મુદ્રણાલય,છાપવાની જગ્યા
૪૬-છુટકારો= છૂટવું તે, અંત, મુક્તિ, નિકાલ
૪૭-છૂતાછૂત= આભડછેટ, સ્પર્શાસ્પર્શ
૪૮-છૂંદાયા= બારીક કચરવું, સોય કે અણીવાળા હથિયારથી ટોકવું
૪૯-છેતરવું= ઠગવું, છળવું, ફસાવવું
૫૦-જનોઈ= યજ્ઞોપવિત,ઉપવીત
૫૧-જવાબદાર= જવાબદારીવાળું, જામીન, જોખમદાર
૫૨-જ્ઞવાર= બુધવાર
૫૩-ઝંપલાવવા=
૫૪-ઝાંખી= ભાવપુર્વક દર્શન, છાનુમાનુ જોવું તે, ભાસ, આભાસ
૫૫-ઝાંઝવાં= મ્રુગજળ, ઝાંખ, અંધારાં, ઓછું દેખાવાનો આંખનો રોગ
૫૬-ઝીણવટથી= બારીકાઈથી, ચતુરાઇ ડહાપણ
૫૭-ટીકાકાર= ટીકા કરનાર, વિવેચક, નિંદક
૫૮-ટોળું= સમુદાય, સમુહ, કોમ, ઘણા માણસોનો સમુહ
૫૯-ઠપકો= દોષ બદલ ધમકાવવું તે, આળ, ખામી, વઢવું તે
૬૦-ઠરાવ= સરકારી આજ્ઞા, આદેશ, નિયમ, ધારો
૬૧-ઠરેલ= ઠાવકું, જેના વિચારો સ્થિર થયેલા હોય તેવું,શાણુ, ગંભીર

ક્રમ- શબ્દ- અર્થ- શબ્દપ્રયોગ
૧- પંકગ્રાહ-મગરમચ્છ-પાણીમા રહેવું અને પંકગ્રાહથી વેર એ ન બને.
૨- પંકરૂહ- સારસબેલડી-પંકરૂહ હમેશા જોડીમા જ હોય છે.
૩- પંચબાહુ-શંકર,શિવ- પંચબાહુ ત્રીજું નેત્ર ખોલે તો સર્વનાશ સર્જાય.
૪- પંચબીજ-કાકડી- પંચબીજ અને દહીંનુ રાયતું સરસ લાગે.
૫- પંકાર- પગથિયું- પંકાર ચુકી જાવ તો ભોંયભેગા થાવ.
૬- પંજિકા- પંચાંગ- રાશિ, નક્ષત્ર,તિથિ જોવા પંજિકા ની જરૂર પડે.
૭- પાઓલું- ચરણ, પગ- એને પાઓલે ઘરમા સુખશાંતિ આવ્યા.
૮- પાકકાર- રસોઈયો- પાકકાર કદી ભુખે ન મરે.
૯- પાખ- તરફેણ, બાજુ- પૂરી વાત જાણ્યા વગર કોઈની પાખ ના લેવાય.
૧૦- પાચની- હરડે- પાચની નુ સેવન બાળકો માટે ખુબ સારૂં છે.
૧૧- પટલાવતી- દુર્ગા- પટલાવતી શક્તિનો અવતાર ગણાય છે.
૧૨- પટલિમા- ગુલાબીરંગ- નવયૌવના ના ગાલે પાટલિમા ની સુરખી જોઈ કવિની કલ્પના શક્તિ ખીલી ઉઠે.
૧૩- પાટીર–ચંદન- પાટીર પુજામા વપરાય.
૧૪- પરવત્તા- પરાધીનપણું- પરવત્તાથી જીવવું એ કરતાં મૃત્યુ બહેતર.
૧૫- પરશ- પારસમણિ- પરશના સ્પર્શથી લોખંડ સોનુ બની જાય.
૧૬- પરાપૂત- ઘણું પવિત્ર- પરાપૂત થઈને પુજાકાર્ય કરવું.
૧૭- પરારિ- પરમ દુશ્મન- અહંકાર એ સૌથી મોટો પરારિ છે.
૧૮- પરાંગવ- સમુદ્ર- પરાંગવ માઝા મુકે તો પ્રુથ્વીનો નાશ થાય.
૧૯- પરિકર- આરંભ- શ્રી ગણેશનુ નામ લઈ પરિકર કરો.
૨૦- પરિભંગ- અપમાન- પરિભંગ કરવું સહેલું છે, પણ સહેવું મુશ્કેલ.

શૈલા મુન્શા- તા. ૮/૩/૨૦૦૯

માર્ચની પહેલી તારીખે યોજાયેલી ગુજરાતી સાહિત્યસરિતાની ૭૨ મી બેઠક નુ આયોજન શાંગ્રિલા આર્ટ ગેલેરીમાં રાખવામાં આવ્યું હતું. ત્યાં ત્રણ પ્રસંગોમાં બે લલિત કળાઓનો અદભુત સંગમ યોજાયો હતો. ભારતમાં જન્મેલા અને અમેરિકામાં વસેલા ચિત્રકારોના ચિત્રોનુ પ્રદર્શન ( કે જેમા આપણા ચિત્રકાર મિત્ર અને સભ્ય વિનોદ પટેલનાં પણ ચિત્રો રજુ થયા હતા) અને હ્યુસ્ટન ની ગુજરાતી સાહિત્ય સરિતાની બેઠક અને કવિઓની કવિતાનો રસાસ્વદ સાથે શેર અન્તાક્ષરી ભાગ-૨ માં ૫૭ જેટલા જાણીતા અને મનવંતા ગઝલકારોનાં શેરોની રમઝટ.

રંગબેરંગી રંગોના સાનિધ્યમા પ્રશાન્તભાઈએ સભાની શરુઆત સહુ મહેમાનો ને આવકારી ને કરી, અને પ્રકાશભાઈને ને પ્રાર્થના માટે આવકાર્યા. પ્રકાશભાઈએ કવિ નાનાલાલ ની પ્રાર્થના “અસત્યો માંહેથી પ્રભુ પરમ સત્યે તું લઈ જા” ભાવવાહી સ્વરે ગાઈને સભાનુ મંગળાચરણ કર્યું. સર્વ વક્તા અને શ્રોતાઓએ પણ સુર પુરાવ્યો.

ત્યારબાદ પ્રશાન્તભાઈએ દેવિકાબેનને આવકારી સભાનુ સંચાલન પદ ગ્રહણ કરવા વિનંતી કરી.

દેવિકાબેને કવિઓના નામ ની ચિઠ્ઠી બનાવી હતી અને જે પ્રમાણે નામ નીકળે એ પ્રમાણે કવિ પોતાની કૃતિ રજુ કરે એ પ્રથા રાખી હતી.બેઠક્નો વિષય હતો “નજર”

સૌ પ્રથમ હેમંતભાઈ ગજરાવાલા નો વારો આવ્યો. એમણે યુવાવસ્થાથી એમના જીવનમા મહત્વનો ભાગ ભજવનાર વ્યક્તિ ની નજર . “તારી નજરે યુવા મનને સપના દર્શાવ્યા થી માંડી ને ત્રીજા નેત્ર સુધીની વાત સરસ રીતે કાવ્યમા વણી લીધી. દેવિકાબેને સરસ પંક્તિઓ એ માટે રજુ કરી “મળી મળી ને પડી વિખુટી નજર તમારી મળી શકીના.” આગળ ધપતા દેવિકાબેને મનોજભાઈને કૃતિ રજુ કરવા આમંત્ર્યા. મનોજભાઈએ નજરને કર્તાનુ રુપ આપી લગતા વિશેષણોની વાત કરી.”નજર સારી, નજર ખરાબ, વગેરે ગઝલ રજુ કરી.

“નજર નજર મા ફરક પડે છે,
 શોલા મળે ક બરફ મળે છે.”

દેવિકાબેને ગઝલને બિરદાવતા નજરના જુદાજુદા નજારાની વાત કરી. અને ડો વિવેક ટેલર ની કવિતા “ફાંસ”ની એક નજર “ભર બપોરે ભર મેળામા નજરુની વાગી ગઈ ફાંસ.” રજુ કરી ત્યારબાદ પ્રશાન્તભાઈનુ નામ નીકળતા એમણે આપણા બહુ જાણીતા કવિ કરસનદાસ માણેકનુ ખુબ જ જાણીતું કાવ્ય “તે દિન આંસુભીના રે હરિના લોચનિયા મે દીઠા” સંભળાવ્યુ સાથે દુનિયાની વિષમતા ની વાત કરી. આ પછી વિજયભાઈએ એમના ત્રીસ વર્ષના લગ્નજીવન પર લખાયેલું એમનુ કાવ્ય “પેલી સારસ બેલડી સરકે સંગસંગ” સુંદર રીતે રજુ કર્યુ. આ પછી ફતેહઅલીભાઈએ” જીંદગી” પર નાનકડું કાવ્ય

“જિંદગી એક કિતાબ હૈ, આકારમે દિલસી,
 પવિત્ર ગીતા, કુરાન, બાઈબલ જૈસી”

રજુ કરી. પ્રકાશભાઈએ શુન્યપાલનપુરી ની ગઝલ “નજર મેળવીશું ને ખોવાઈ જાશુ” ભાવવાહી સ્વરે સહુને સંભળાવી. એનો પ્રત્યુત્તર આપતા દેવિકાબેને નજરુ મેળવવાની વાત પર ” નયનમાં જો કોઈની નજર ના હોત” ની વાત કરી મુરબ્બી ધીરુભાઈ શાહે ગાંધી નિર્વાણ દિન અને યુધ્ધના સૈનિકો પર પોતાની રચના રજુ કરી. સુમનભાઈ અજમેરીએ “પનિહારી” પર નુ ગીત રજુ કરી ગ્રામ્ય જીવનનુ દર્શન કરાવ્યુ અને “જવાની જ્વાળ થઈ જાશે” ગઝલ રજુ કરી. ત્યારબાદ આપણા સહુના જાણીતા વિશાલ મોણપરાએ “તને જોઈ જોઈ તો પણ તુ અજાણી” કાવ્ય ની પંક્તિઓ રજુ કરી.ચીમનભાઈએ

“કરે કથામા વાતો લોકો કારણો વગર
અને બગાડે સમય પોતાનો કારણો વગર”

સંભળાવી સહુને હાસ્ય તરબોળ કર્યા.

જ્યારે રસિક મેઘાણીએ નાના બે શેર અને એક ગઝલ ગાઈને રજુ કરી.

“પલક પલક પાંખડી ના ગુલાબ જેવા નયન તમારા,
 છે કાળી કાળી લટોની સાથે વદન ની શોભા નયન તમારા.”

દેવિકાબેને શબ્દારંભે અક્ષર એક” નો નવતર પ્રયોગ રજુ કર્યો અને “ન” અક્ષર પરથી શબ્દ શરુ થાય એમ આખુ કાવ્ય રચ્યું.

“નીલમ નામે નાર નવેલી,
 નાજુક નમણી નખશિખ નિરાળી”

નમણાશ થી રજુ કર્યુ. શૈલાબેને “દ્રષ્ટિ” કાવ્ય જે હળવાશ થી શરુ થઈને દ્રષ્ટિ ની ગહનતા પર સહુને લઈ ગયુ એ રજુ કર્યું. છેવટે અશોકભાઈ પટેલે નાના બે મુક્તક રજુ કર્યા.

આ રીતે દેવિકાબેને સભાના કાવ્યમય પ્રથમ દોરની સમયસર પુર્ણાહુતી કરી વિજયભાઈને શેર અન્તાક્ષરી ની બાગડોર સોંપી.આ અન્તાક્ષરીના એક પક્ષમાં દેવિકાબેન્ ધ્રુવ , શૈલાબેન્ મુન્શા રસિક્ભાઈ મેઘાણી અને ચિમનભાઈ પટેલ અને બીજા પક્ષમાં મનોજભાઈ મહેતા, અશોક્ભાઈ પટેલ્, સુરેશભાઈ બક્ષી તથા ગીતાબેન ભટ્ટૅ ભાગ લીધો હતો.

આપ સર્વેને જણાવતા અમને આનાંદ થાય છે કે આ કાર્યક્રમ ટુંક સમયંમાં AUDIO-VIDEO માં ગુજરાતી સાહિત્ય સરિતાની વેબસાઈટ પર મુકાશે. જેનો જીવંત અનુભવ આપ સૌ માણી શકશો.

શ્રી વિનોદ પટેલ ના સુચનથી હાજર રહેલા તમામ કવિ મિત્રોએ ત્યાં દિવાલો પર મુકાયેલ Hand paintingના ચિત્રો પર પોતાની બે થી ચાર પંકતિના શિઘ્ર મુક્તકો રજુ કર્યાં જેનો વિગતવાર અહેવાલ આપ અહીં  માણો

ફત્તેહ અલીભાઈએ સૌનો અભાર માનીને સભાની પુર્ણાહુતી કરી.

પ્રશાંત મુન્શા- ફત્તેહ અલી

Welcome to Gujaratisahityasarita.org. This is your first post. Edit or delete it, then start blogging!