“ઘ” શબ્દ, અર્થ અને વાક્ય પ્રયોગ
૧- ઘટપટ -અર્થ-અસંગત વગર સંબંધનુ ભાષણ
આજકાલના નેતાઓના ભાષણ ઘટપટ હોય છે.
૨-ઘટિઘટ-મહાદેવ, શંકર
ઘટિઘટ જેટલા ભોળા દેવ છે, તેટલા જ ક્રોધિત પણ છે.
૩-ઘચૂમલો-ગુંચવાડો, અવ્યવસ્થા
શાંત ચાલતા સરઘસમાં પથરો પડ્યો અને ઘચૂમલો થઈ ગયો.
૪-ઘટકાર-કુંભાર
ઘટકાર જેવા માટીના વાસણ કોઈ બનાવી ના શકે.
૫-ઘટડું-અંતર, હ્રદય
પોતાના પારકાં થાય તો ઘટડું વલોવાય.
૬-ઘડોઘાટ-નિકાલ, ફેંસલો
બદલાની ભાવનાથી એણે મિત્રનો ઘડોઘાટ કરી નાખ્યો.
૭-ઘણિયું-ડોકનુ એક ઘરેણુ
રબારણનુ ઘણિયું અનેરી ભાતનુ હોય છે.
૮-ઘતન-મારનાર
આવરદા હોયતો ઘતન પણ વાળ પણ વાંકો ના કરી શકે.
૯-ઘનકફ-વરસાદમા પડતાં કરાં
અતિશય ઠંડીમા ઘણીવાર વરસાદ સાથે ઘનકફ જોવા મળે છે.
૧૦-ઘન કવચ- જાડું પડ, આવરણ
ઘન કવચનો ધાબળો ઠંડીથી રક્ષણ કરે.
૧૧-ઘનકોદંડ-ઈન્દ્રધનુષ
ધનકોદંડ એ વર્ષાઋતુ જવાની નિશાની છે.
૧૨-ઘનઘનૌઘ-જળ ભરેલા મેઘનો સમૂહ
ઘનઘનૌઘ જોઈ ખેડૂતનુ હૈયું આનંદિત થઈ જાય.
૧૩-ઘનજ્વાલા-વીજળી
ઘનજ્વાલાના ચમકારે વરસાદ પડે એ જરૂરી નથી.
૧૪-ઘનતનવરણ- કૃષ્ણ, વાદળાના રંગ જેવા શરીરવાળું
મેઘસમાન વર્ણને કારણે કૃષ્ણનુ એક નામ ઘનતનવરણ પણ છે.
૧૫-ઘનઘોષ-વરસાદનો અવાજ
નિરવ શાંતિમાં ઘનઘોષ કદી ડરાવનારો પણ લાગે છે
૧૬-ઘનતોલ-ચાતક પક્ષી
ઘનતોલ હમેશ વરસાદની આશમા ઊંચે આભમા જોતું હોય છે.
૧૭-ઘરણી-પત્ની
ઘરણી એ તો ઘરની લાજ છે.
૧૮-ઘરઘળું-સ્ત્રી નુ પુનઃલગ્ન
કાચી વયે વિધવા થનાર સ્ત્રીનુ ઘરઘળું થવું જરૂરી છે.
૧૯-ઘરબોળ-પાયમાલી, સત્યાનાશ
આવડત ન હોય એવો ધંધો કરવાથી ઘરબોળ થાય.
૨૦-ઘર્મોદક-પરસેવો
ગરમી મા દોડવાથી શરીરે ઘર્મોદક વળે છે.
૨૧-ઘર્ઘરિકા-નાની ઘંટી
પહેલા ના જમાનામાં લોકો ઘર્ઘરિકામા અનાજ દળતાં.
૨૨-ઘસડબોરો-કામનો બોજો, વૈતરૂં, વેઠ
જમીનદાર મજૂરો પાસે ઘસડબોરો કરાવે.
૨૩-ઘસ્ત્ર-કેસર
ઘસ્ત્ર ઘૂંટવાથી તેનો રંગ અસલ પીળાશવાળો નીકળે છે.
૨૪-ઘંટાતાડન-ઘંટ વગાડવો તે
મંદિરો મા મોટી આરતી સમયે ઘંટાતાડન થાય છે.
૨૫-ઘંટાપથ-જાહેરમાર્ગ, રાજમાર્ગ
રાજસવારી નીકળે ત્યારે ઘંટાપથ શણગારવામા આવે છે.
૨૬-ઘાણ્ય-સુગંધ, મહેક
મોગરા ના ફુલની ઘાણ્ય દુરથી પણ પરખાય.
૨૭-ઘાતતિથિ-અશુભ દિવસ
ઘાતતિથિએ લોકો કોઈ શુભ કાર્ય કરતાં નથી.
૨૮-ઘામોડો-ચોરી
ઘામોડો કરી કોઈની ચીજ લઈ લેવી તે યોગ્ય ના કહેવાય.
૨૯-ઘાંયજો-વાળંદ, હજામ
ઘાંયજા પાસે વાળ કપાવનારે મૂંડી નીચી કરવી જ પડે.
૩૦-ઘાંસણી- ક્ષયરોગ
પહેલાના જમાનામાં ઘાંસણી એ ભયંકર બિમારી ગણાતી.
૩૧-ઘુષિત-પ્રખ્યાત, જાહેર કરેલું
ગાંધીજીની છબીનુ અનાવરણ ઘુષિત કરવામા આવે છે.
૩૨-ઘૂકારિ-કાગડો
ઘૂકારિ બધે કાળા જ હોય.
૩૩-ઘૂઘર-અવાજ કરવો
બળદની ડોકે બંધાતી ઘૂઘર મધુર અવાજ કરે છે.
૩૪-ઘૂઘરપાટ-ઘૂઘરી વાળી ઘાઘરી
ઘૂઘરપાટ પહેરીને ઘૂમતી કન્યા ઘરને સંગીતથી ભરી દે છે.
૩૫-ઘૂર્ણન-ગોળ ચક્કર ફરવું તે
રાસ રમતા નરનારી ઘૂર્ણન ફરે છે.
૩૬-ઘૂંચવવું-આંટી પાડી દેવી.
ઊન નો દડો એવો ઘૂંચવાયો કે છૂટો પડે જ નહિ.
૩૭-ઘૄણાલું-અનુકંપાવાળું,દયાળું
ઘૃણાલું માણસ હમેશ બધાની મદદ કરે છે.
૩૮-ઘૃણાવતી-ગંગાનદી
ગંગા નદીનુ એક નામ ઘૃણાવતી પણ છે.
૩૯-ઘૃતકેશ-અગ્નિ
ઘૃતકેશની ઝપટમાં જે આવે તે બધું સ્વાહા થઈ જાય.
૪૦-ઘૃતપક્વ-ઘીમાં પકવેલ, ઘીમાં તળેલું
આજકાલના જુવાનિયા ઘૃતપક્વ વાનગી ખાસ ખાતા નથી.
૪૧-ઘૃતહેતુ-દહીં, દૂધ, માખણ
ઘૃતહેતુ ગોપીની મટકી ફોડી ખાવાની કાનાને મજા આવતી.
૪૨-ઘૃષ્ણા-અધીરતા, અધીરાઈ
દરેક કામમા ઘૃષ્ણા સારી નહી.
૪૩-ઘોઘળો-ઘાંટો, સાદ, ભારે અવાજ
શરદી ઉધરસમા અવાજ ઘોઘળો થઈ જાય.
૪૪-ઘોટકશાલ-ઘોદાનો તબેલો
રાજાઓના ઘોટકશાલમાં ઉમદા ઘોડા જોવા મળે.
૪૫-ઘોરતમ-ખરાબમાં ખરાબ
જીવહિંસા એ ઘોરતમ પાપ છે.
૪૬-ઘોરદર્શન-ઘુવડ
ઘોરદર્શન એક પ્રકારનુ પક્ષી છે.
૪૭-ઘોષવતી-વરિયાળી
ભોજન ના અંતે ઘોષવતી નો મુખવાસ સહુને ભાવે.
૪૮-ઘ્રાણદુઃખદા-છીંક
ઘણા માણસોની ઘ્રાણદુઃખદા આજુબાજુ વાળાને ગભરાવી દે એવી હોય છે.
૪૯-ઘૂંજુ-ખીસું, ગજવું
ઘણી જાતિમાં કુળવાન વર મેળવવા વરના બાપના ઘૂંજે ધન ઘાલવું છે.
૫૦-ઘટન-પ્રયત્ન
ઘટન કર્યા સિવાય કોઈ કાર્ય પૂર્ણ થાય નહિ.
શૈલા મુન્શા.