વિચાર લહેરી

શકુંતલાબેન ના પતિ એન્જીનિયર હતા.ભારતમા સારી નોકરી હતી પણ બાળકોને વિદેશમા ભણવાની તક મળે એમ વિચારી કેનેડા ના વીસા માટે ફોર્મ ભર્યું હતું ને નસીબ જોગે કેનેડા ના વીસા મળી ગયા.
રૂપેન બારમા ધોરણમા હતો અને એના પપ્પાને પોઈંટ સીસ્ટમ પર કેનેડા આવવાનુ થયું. પપ્પા એંન્જિનીયર અને મમ્મી મુંબઈમા સ્કુલમા શિક્ષીકા એટલે થોડા જ વખતમા બન્નેને સારી નોકરી મળી ગઈ. રૂપેનને પણ સારી કોલેજમા એડમિશન મળી ગયું. પપ્પાને પગલે એને પણ એન્જીનિયર કોલેજમા એડમિશન લીધું. શકુંતલાબેન નો પરિવાર સારી રીતે કેનેડા ગોઠવાઈ ગયો.
રૂપેન ને પણ ભણતર પત્યાં પછી સારી કંપની મા નોકરી મળી ગઈ. રૂપેન એકનો એક દિકરો અને કુટુંબ પણ ખાનદાન, એટલે સારા ઘરની છોકરીઓના માંગા આવવા માંડ્યા.
શકુંતલાબેન-“દિકરા તારી ઉમર પરણવાની થઈ છે પણ અમારા તરફથી કોઈ દબાવ નથી. તને કોઈ છોકરી પસંદ હોય તો મને ખુલ્લા દિલે જણાવ. તારી પસંદગી પર અમને પુરો ભરોસો છે.”
રૂપેન-“મમ્મી મારી ઈચ્છા આપણા દેશમા થી છોકરી પસંદ કરવાની છે.અહીં જન્મી મોટી થયેલી છોકરીઓ ના વિચારો સાથે કદાચ મારા વિચાર મળતા ન આવે, અને હવે ભારતમા પણ છોકરીઓ સારૂં ભણે છે, નોકરી અર્થે દેશ પરદેશ જાય છે માટે મારી પહેલી પસંદ આપણો દેશ છે.”
રૂપેનને સંધ્યા મળી ગઈ, જેવી એને જોઈતી હતી એવી, અને સંસાર સુખે વહેવા માંડ્યો. સરસ મજાના બે બાળકો અમી અને શોધન ઘરમા કિલ્લોલવા માંડ્યા.કેનેડામા રહેવા છતાં સહુ સાથે રહેતા અને સંધ્યાને નોકરીએ જતાં બાળકોની ચિંતા ના રહેતી.શકુંતલાબેને પોતાની નોકરીમા થી રાજીનામુ આપી ઘરે રહેવાનુ પસંદ કર્યું અને બાળકોને સંભાળવાની જવાબદારી સ્વેચ્છાએ પોતાના હાથમા લઈ લીધી.અમી અને શોધન દાદા દાદી ના પ્રેમ સાથે મોટા થવા માંડ્યા.
વર્ષો પસાર થયા ને અમી સોસીઓલોજી સાથે ગ્રેજ્યુએટ થઈ.
એક દિવસ સંધ્યાએ અમી ને પુછ્યું “બેટા હવે આગળ શો વિચાર છે? વધુ અભ્યાસ કરવો છે? તારા મિત્રો માથી તને કોઈ પસંદ છે? લગ્ન કરવા તૈયાર છે?
અમી-” મા, આગળ ભણવાની તો હમણા ઈચ્છા નથી. હું તને વાત કરવાની જ હતી. ગયા વર્ષે આપણે ભારત ગયા અને ત્યાંથી આપણે વડોદરા ગયા, ત્યાં આપણા પાડોશી ડો. દીનાનાથ મહેતાનો છોકરો મહેશ મને ગમી ગયો હતો અને નશીબજોગે ગયા વર્ષે વધુ અભ્યાસ અર્થે એને અહીં ટોરન્ટો ની કોલેજમા જ એડમિશન મળ્યું અને એ અહીં ભણે છે.” સંધ્યાએ એની વાત વચ્ચે જ કાપતાં કહ્યું ” મને એની ખબર છે. આપણા ઘરે જ તો ફોન આવ્યો હતો અને દીનાનાથ ભાઈ અને સુમનભાભી એ એનુ ધ્યાન રાખવાની ભલામણ પણ કરી હતી. આપણે કેલગરી અને એ ટોરન્ટો પણ નાતાલના વેકેશનમા આપણા ઘરે આવ્યો હતો.
બસ મા ત્યારેજ અમારા વચ્ચે વધુ વાતચીત થઈ અને અમે બન્ને એકબીજા સાથે ફેસબુક અને ઈમૈલ થી સતત સંપર્કમા છીએ, એકબીજાને પસંદ કરીએ છીએ અને પરણવા માંગીએ છીએ.
સંધ્યાએ તરતજ ઘરમા રૂપેન, શકુંતલાબેન સસરા રમેશભાઈ સહુને વાત કરી. બન્ને કુટુંબ વચ્ચે વાતચીત થઈ અને ઉનાળાની રજામા વડોદરા મા લગ્ન લેવાયાં.
પરણીને થોડા જ દિવસોમા અમી અને મહેશ પાછા આવ્યા. અમીએ ટોરન્ટોમા નોકરી શોધવા માંડી અને થોડા વખતમા નોકરી મળી પણ ગઈ.
લગ્નને છ મહિના પણ નહોતા થયા અને એક દિવસ બપોરે અમી નો ફોન આવ્યો. ફોન શકુંતલાબેને ઉપાડ્યો. “દાદી હું મહેશ સાથે રહી શકું એમ નથી, મારે છુટાછેડા લેવા છે” શકુંતલાબેન ના હાથમાથી ફોન પડતાં રહી ગયો. સ્તબ્ધ બની બોલી ઊઠ્યા, “અમી બેટા શું થયું વાત તો કર, આમ સાવ છેલ્લે પાટલે બેસવાની વાત કેમ કરે છે? તારા મમ્મી પપ્પા કામે ગયા છે, એક કામ કર તું થોડા દિવસ અહીં આવ અને આપણે શાંતિથી પરીસ્થિતી નો ઉકેલ લાવવા પ્રયત્ન કરીએ.”
અમી-“દાદી ત્યાં આવવાની કોઈ જરૂર નથી, મહેશ માવડિયો છે અહીં રહીને પણ બધું એની મમ્મીને પુછીને જ કરવાનુ. એના સ્વભાવની આ બાજુ મે પહેલા જોઈ જ નહોતી. માબાપને માન આપવું એક વાત છે અને માને પુછી ને જ બધું કરવું એ બીજી વાત છે. આ રીતે હું ના રહી શકું.”
દાદી-“અમી બેટા આ કોઈ મોટી વાત નથી શાંતિ થી મહેશ સાથે વાત કર, તારા વિચાર એને જણાવ. મને ખાત્રી છે કે મહેશ જરૂર સમજશે.
અમી-“દાદી તમને શું લાગે છે? મે મહેશ સાથે વાત નહિ કરી હોય? મહેશ સમજવા તૈયાર જ નથી તો હું શા માટે નમતું આપું? ભણેલી છું સારી નોકરી છે, હું મારા પગ પર ઉભી રહી શકું એમ છું.મારું અસ્તિત્વ મારી સ્વતંત્રતા મારે ગુમાવવી નથી.
શકુંતલાબેન સ્તબ્ધ બની અમીની વાત સાંભળી રહ્યાં.શું પોતાના ઉછેર મા કોઈ ખામી રહી કે યુવા પેઢીની સહનશક્તિ ને મર્યાદા આવી ગઈ? નારી સ્વાતંત્ર્ય ક્યાં જઈ પહોંચશે?????

શૈલા મુન્શા તા ૦૭/૩૦/૨૦૧૩

બને એવું કે ઈશ્વર પણ રડે!
ડુસકે ને ડુસકે ઈશ્વર પણ રડે.

સૂકાં ભેગું લીલુ જો બળે!
શ્વાસે શ્વાસે, ઈશ્વર પણ રડે.

સર્જી માનવજાત કરે હાશ!
જોઈ જાલિમ,ઈશ્વર પણ રડે.

ગભરૂં પંખિણી પિંખાય તીક્ષ્ણ નહોરે,
ધગધગતા લોચને, ઈશ્વર પણ રડે.

ન થંભાય જો દોટ અહંકાર ને ગુમાનની
તોડવા અહંકારને રૌદ્ર સ્વરૂપે ઈશ્વર પણ રડે.

કરે તહસ નહસ, સ્થળ ત્યાં જળ!
આભ ફાડી ઝંઝાવાતે, ઈશ્વર પણ રડે.

બને એવું કે ઈશ્વર પણ રડે!
ડુસકે ને ડુસકે ઈશ્વર પણ રડે.

શૈલા મુન્શા. તા ૬/૨૬/૨૦૧૩



હાલમા તો મારે સ્કુલમા રજા છે. સમર વેકેશન ચાલે છે એટલે બાળકોનુ સાનિધ્ય પણ નહિ ને એમના મસ્તી તોફાન પણ નહિ, પણ અચાનક આજે મને મિકાઈ યાદ આવી ગયો.”Autistic child” વિશે કોઈ લેખ મારા વાંચવામા આવ્યો અને મને મિકાઈ યાદ આવી ગયો.આ બાળકો ખરેખર બહુ બુધ્ધિશાળી હોય છે પણ એમનુ મગજ કોઈ જાતનો ફેરફાર જલ્દી સ્વીકારી નથી શકતું. એમનુ જે રૂટિન ગોઠવાયું હોય એમા બદલાવ આવે તો એમને સંભાળવા ભારે થઈ પડે.
મિકાઈ જ્યારે અમારા ક્લાસમા આવ્યો ત્યારે ઘણો આક્રમક હતો. પાંચ વર્ષ સુધી કોઈ સ્કુલમા નહોતો ગયો. મા બાપ ખરા પણ પરણેલા નહિ એટલે બાળકની જોઈન્ટ કસ્ટડી, પણ મિકાઈ વધુ સમય મા પાસે રહે. બાપ નોકરી ના હિસાબે હ્યુસ્ટન થી બહાર વધુ હોય.અમે જોઈ શક્યા કે મા કરતાં બાપને મિકાઈ માટે કશું પણ કરી છુટવાની તમન્ના વધુ હતી.ક્લાસમા મિકાઈ કશું બોલતો નહિ પણ એને આંકડાઓમા ખુબ રસ પડતો.નંબર સોંગની સીડી વાગે તો ધ્યાનથી સાંભળે. સવારે જ્યારે ક્લાસમા આજના હવામાન વિશે વાત કરીએ કે એને લગતાં ગીત સંભળાવીએ તો એ એકીટશે જોયા કરે. મા બાપ સાથે વાત કરવાથી ખબર પડી કે એને ગણિત બહુ ગમે છે અને કોમ્પ્યુટર બહુ ગમે છે.
ધીરે ધીરે એ ક્લાસના રૂટિનમા ગોઠવાતો ગયો.એને શાંત કરવો હોય તો કોમ્પ્યુટર પર બેસાડી દો તો એના કલાકો એમા નીકળી જાય.જેમ જેમ એ ક્લાસમા અંગ્રેજી આલ્ફાબેટ અને એના સાઉન્ડ અને સાથે શબ્દો શીખતો ગયો તેમ તેમ કોમ્પ્યુટર પર પોતાની જાતે એ શબ્દો ટાઈપ કરી જાતજાતના ચિત્રો જોવા લાગ્યો.
એક દિવસ અમે બાળકોને જમવા માટે કાફેટેરિઆ મા લઈ જતા હતા ત્યાં અચાનક મારો હાથ છોડી મિકાઈ પહેલા ધોરણના ક્લાસમા ધસી ગયો ને ટીચરના ટેબલ પર પડેલો પૃથ્વીનો ગોળો ઉપાડી લીધો.કેટલી સમજાવટે છેવટે એ ક્લાસમાથી બહાર નીકળ્યો. અમે નવાઈ પામી ગયા કે બીજું કશું નહિ ને પૃથ્વીનો ગોળો કેમ? પિતા સાથે વાત કરતાં ખબર પડી એને પૃથ્વીના ગોળામા નક્શા જોવા ખુબ ગમે છે. એના માટે ખાસ પૃથ્વીનો ગોળો લઈ આવ્યા અને રોજ થોડીવાર ખાસ એની સાથે બેસી જુદા જુદા દેશ નક્શામા બતાડવા માંડ્યા.
અમારા અચંબાનો પાર ન રહ્યો, જ્યારે એ જાતે દેશના નામ આલ્ફાબેટના સાઉન્ડ પ્રમાણે ટાઈપ કરી કોમ્પ્યુટર પર જોવા માંડ્યો. ફક્ત દેશ જ નહિ, ત્યાંની જોવાલાયક જગ્યા, હવામાન, લોકો, કાંઈક જાતજાતનુ શોધી કાઢી એમા રમમાણ રહેવા લાગ્યો.વાચા પણ ઘણી ખુલી ગઈ. અમારો હાથ પકડી “કેનેડા, રશિયા સ્કેન્ડેવેનિઆ, આફ્રિકા વગેરે દેશ અમને પણ બતાડવા માંડ્યો.બસમા થી ઉતરી વહાલથી ભેટવા માંડ્યો. યાદશક્તિ એટલી તીવ્ર કે એકવાર બતાડેલો દેશ બરાબર યાદ રહી જાય.કોઈવાર કશી વસ્તુની ના કહીએ તો “help help” નુ રટણ ચાલુ કરી છેવટે એની વાત મનાવીને જ રહે.
આટલી માયા લગાડી હવે આ વર્ષે એ નવી સ્કુલમા જશે, જ્યાં ત્રણ થી ચાર બાળકો ક્લાસમા હોય અને એટલાં જ શિક્ષકો. લગભગ દરેક બાળકની જરૂરિયાત પ્રમાણે એમના વિકાસ ને વધુ વેગ મળે એની ખાસ કાળજી લેવાય.
મિકાઈની બુધ્ધિપ્રતિભા ખીલે અને એને સાચી દોરવણી મળે એ જ પ્રાર્થના સહિત………..
અસ્તુ

તા.૬/૨૬/૨૦૧૩

૨૦૧૨ થી ૨૦૧૩ નુ શાળાકિય વર્ષ પુરૂં થયું. અમેરિકામા જુન મહિનાથી સ્કુલમા વેકેશન શરૂ થાય અને લગભગ ઓગસ્ટના ત્રીજા અઠવાડિયાથી બાળકો આવવાની શરૂઆત કરે અને નવા સ્કુલ વર્ષની શરૂઆત થાય.
આજે મારે મારા ક્લાસની નટખટ, તોફાની અને સાથે સાથે ખુબ ચબરાક એવી ટેણકી ડુલસે ની વાત કરવી છે. સ્કુલ ના અંતભાગમા એટલે કે માર્ચની શરૂઆત મા એ મારા ક્લાસમા આવી.ત્રણ વર્ષ પુરા થયા ને એ દાખલ થઈ. નાનકડી સ્પેનિશ છોકરી, નાનુ મોઢું ને સાવ હલકી ફુલ્કી. બોલવામા હોશિયાર પણ સ્પેનિશ બોલે, અંગ્રેજી ખાસ આવડે નહિ. એના ડાબા હાથમા થોડી તકલીફ એ કારણસર એ મારા ક્લાસમા.(ફિજીકલ ડીસએબીલીટી)
જ્યારે આવી ત્યારે દેખાવમા ટેણકી પણ સ્વભાવે જમાદાર. નાની અમસ્થી પણ બધાને ભારે પડે. વાતવાતમા હાથ ઉપડે. કોઈ જરા એને હાથ લગાડે તો સામો જવાબ મળી જ જાય. બાળકો મા આવું ચાલતું હોય અને અમારી એ જ ફરજ કે બાળકોને આવી ખોટી આદતોમા થી છોડાવીએ અને સારા નરસા ની તાલીમ આપીએ.
ધીરે ધીરે ક્યારેક સમજાવટથી તો ક્યારેક સખત થઈને એની એ આદત છોડાવી. ડુલસે જેટલી હોશિયાર બાળકી મે જોઈ નથી. નવુ શીખવાની ધગશ એટલી. ક્લાસમા જેટલી પ્રવૃતિ કરાવીએ એમા ખુબ ઉત્સાહ પુર્વક ભાગ લે. સંગીત એને ખુબ ગમે અને જેટલા બાળગીત ગવડાવીએ એ બધા પુરા અભિનય સાથે ગાય અંગ્રેજી પણ ઝડપભેર શીખવા માંડી.
એની એક ખાસિયત. જ્યારે પણ એને ગુસ્સો કરીએ એટલે મમ્મી મમ્મી કરીને રડવા માંડે પણ બે જ મીનિટમા આવીને મારી સોડમા ભરાય, હું જાણી કરીને એને દુર કરૂં તો એવું મીઠું હસીને લાડ કરે, અથવા કોઈનુ નામ આપે “મુન્શા ડેનિયલએ મને માર્યું” મને ખબર હોય કે ડેનિયલ તો એનાથી દુર છે, પણ એટલું કહીને ખિલખિલ હસી પડે.આપણો ગુસ્સો પળમા ગાયબ કરી દે.
હવે તમે જ કહો, આવા બાળકોથી તમે ક્યાં સુધી ગુસ્સે રહી શકો? આ બાળકો કદાચ માનસિક રીતે થોડા નબળાં હોઈ શકે, પણ એમની નિર્દોષતા આપણને મોટી શીખ આપી જાય છે.
દરેક વ્યક્તિ જો પોતાના ગુસ્સા પર આમજ કાબુ મેળવે તો દુનિયાની મોટાભાગની સમસ્યાનો અંત આવી જાય.

શૈલા મુન્શા તા.૦૬/૧૨/૧૩

એ.જે. એટલે કે એડિયાસ ગયા વર્ષે અમારા ક્લાસમા આવ્યો. આફ્રિકન અમેરિકન બાળક. માની ભુલની સજા એ ભોગવી રહ્યો છે. અમેરિકા મા સ્વતંત્રતા થોડી વધારે છે. નાની ઉમરે મા બાપ બનવાનુ, વગર પરણે મા બાપ બનવાનુ સ્વભાવિક છે. બાળક જન્મે પણ વણજોઈતું બની જાય. એ.જે. ના કિસ્સામા પણ એવું જ કાંઈક બન્યુ.મા ની ઉમર માંડ સોળ વર્ષની જ્યારે એ.જે. નો જન્મ થયો. બાળક ઉછેર નુ કોઈ જ્ઞાન નહિ પોતે પણ ફોસ્ટર હોમમા મોટી થયેલી એટલે કુટુંબ શું કહેવાય એની કોઈ ખબર કે લાગણી નહિ. એક દિવસ નશાની હાલતમા બે વર્ષના એ.જે.ને પછાડ્યો. કમરના મણકા પર દબાવ આવ્યો અને એ.જે.નો ડાબો હાથ અને ડાબો પગ કામ કરતાં અટકી ગયા. મગજ પર અસર થઈ અને જ્ઞાનતંતુ પુરી રીતે કામ કરતાં અટકી ગયા. મા ને તો જેલ થઈ પણ નસીબે એ.જે.ના પિતા ઘણા સમજુ અને એ.જે નો પુરો ખ્યાલ રાખે.
જ્યારે એ.જે. અમારા ક્લાસમા આવ્યો ત્યારે વ્હીલ ચેર મા હતો, પણ એના જેવો આનંદી બાળક મે જોયો નથી. જેવો બસમા થી ઉતારીએ એટલે લહેકાથી હાઆઆઆય કહે. વધુ બોલતા તો નહોતું આવડતું પણ હાય અને બાય કહેતા આવડે. હમેશા હસતો ચહેરો. ડાબો હાથ બરાબર ના ચાલે પણ જમણો હાથ મજબુત એટલે જમણા હાથની પરિઘમા જે વસ્તુ આવે એને પકડવા જાય. એક વસ્તુ અમેરિકામા ખાસ જોવા મળે. આવા બાળકો માટે એટલી બધી સગવડ હોય કે આપણુ મગજ કામ ના કરે. એને જમવા માટે લાકડાની ટ્રે સાથે પૈડાંવાળી ખુરશી. કસરત કરાવવા ફીજીકલ થેરાપીસ્ટ આવે. એને સીધો ઊભો રાખી શકાય એવી લાંબી પૈડાંવાળી ખુરશી. ક્લાસમા જુઓ તો ત્રણ ચાર જાતની ખુરશી ફક્ત એકલા એ.જે.માટે જ.
એના આનંદી સ્વભાવને લીધે આખી સ્કુલનો લાડકો.જતાં આવતાં સહુ એને બોલાવે અને એ હસીને સહુને હાય કહે.આવ્યો ત્યારે ત્રણ વર્ષ નો હતો પણ થોડા દિવસમા અમને સારી રીતે ઓળખી ગયો.જેવું અમે બસનુ વ્હીલ ચેર ઉતારવાનુ બારણુ ખોલીએ કે એની કિલકારી સંભળાય.
એના આનંદનો ચેપ બધાને લાગે અને સહુના ચહેરા પર સ્મિત આવી જાય. નાનકડું બાળક પણ અજાણતા અને ગમે તે પરિસ્થિતીમા સહુને આનંદિત રહેવાની કેવી શીખ આપી જાય છે!
આ બાળકો મને પણ જીવન હસતાં રમતાં જીવી જવાની પ્રેરણા આપે છે.

તા.૫/૨૮/૨૦૧૩.

હોય ભલે ને પાસે તોય દુર સદા,
મિલનની આશ તોય વિરહ સદા.

ક્ષિતીજે મળતાં આ ધરતી ને નભ,
ભ્રમણા એ નજરની, બસ દુર સદા.

પ્રેમીને મન કૃષ્ણ રાધાની પ્રીત અમર,
ગયો કાનો છોડી ગોકુળ, અટુલી રાધા સદા.

મુસીબતોની ખાઈમાં છોને ઘેરાય માનવી,
હો હામ હૈયે તો, થાય ઊભો માનવી સદા.

વિનંતી બસ પ્રભુ ને કરૂં આજ એટલી,
ઝીલી પડકાર, ઝઝુમું જીવનભર સદા.

હોય ભલેને પાસે તોય દુર સદા,
મિલનની આશ તોય દુર સદા.

શૈલા મુન્શા. તા ૦૫/૨૦/૨૦૧૩

મીશેલ માટે આજે ખુબજ આનંદનો દિવસ હતો. એની દિકરી કિઆના નુ આજે “Bridal shower” હતું. કિઆના ને એલન બે વર્ષથી મિત્રો હતાં. કિઆના રજીસ્ટર્ડ નર્સ હતી અને એલન ડોક્ટર. બન્ને એકજ હોસ્પિટલમા કામ કરતાં હતા. સાથે કામ કરતાં કરતાં પરિચય વધતો ગયો અને ધીરે ધીરે પરિચય પ્રેમમા પલટાતો ગયો.
કિઆના સ્વભાવે ખુબ આત્મ નિર્ભર હતી. આજના જમાનાની યુવતી હતી. અમેરિકાની પ્રથા પ્રમાણે બારમા ધોરણ પછી કોલેજમા એડમિશન પોતાની સ્કોલરશીપ પર લીધું અને ભણવા સાથે સાંજે મેક્ડોનાલ્ડમા કામ કરી પોતાની જરૂરિયાત માટે આવક ઊભી કરી. બને ત્યાં સુધી એ મા બાપની પૈસે ટકે મદદ લેવા નહોતી માંગતી.
મધ્યમવર્ગી કુટુંબ, કિઆનાની મા સ્કુલમા શિક્ષીકા અને પિતા બેંકમા નોકરી કરે. બે બાળકો, મોટી કિઆના અને નાનો ભાઈ એંજલ. બાળકો બન્ને ભણવામા હોશિયાર, એંજલ તો રમત મા પણ એટલો જ આગળ. સ્કુલમા સોકર ટીમનો કેપ્ટન. ઈન્ટર-સ્કુલ હરિફાઈમા હમેશ જીતીને કેટલાય મેડલ મેળવી ચુક્યો હતો. નાનો એટલે વિશેષ લાડકો પણ ખરો. એની ઈચ્છા એર ફોર્સ પાઈલોટ બનવાની, બસ આકાશને આંબવાની ને મીશેલ એની ઈચ્છા પુરી કરવા હમેશ તૈયાર.
મીશેલ માઈકલ ને પણ સમજાવતી, “માઈક આપણે દિકરાની ઈચ્છા પુરી કરવામા મદદ કરવી જોઈએ, મને ખબર છે કે તને ઊંચાઈ નો ડર લાગે છે. તું ચોથા માળેથી પણ નીચે જોવા રાજી નથી હોતો અને એટલે જ તું ક્યારેય વિમાની મુસાફરી પસંદ નથી કરતો. આપણે આજ સુધી એટલે જ અમેરિકાની બહાર ક્યાંય ફરવા નથી ગયા, પણ તારા આ ડરને કારણે આપણે આપણા બાળકનો વિકાસ રોકી ના શકીએ”
કિઆનાએ વધુ અભ્યાસ માટે નર્સીંગ કોલેજમા એડમિશન લીધું અને એંજલે પાઈલોટ બનવાની તૈયારી કરવા માંડી. મીશેલે હાશકારો અનુભવ્યો.દિવસો રોજીંદી ઘટમાળે વહી રહ્યા હતાં. કિઆના પાસેના શહેરમા જ ભણતી હોવાથી દર પંદર દિવસે ઘરે આવતી, એંજલે બારમા ધોરણ પછી બેવર્ષ પોતાના શહેરમા જ એડમિશન લીધું હતું કારણ પછી આગળ અભ્યાસ માટે એને એરફોર્સ એકેડેમી ની કોલેજમા જવાનુ હતું જે દુરના શહેરમા હતી.
એંજલને નાનપણથી જાતજાતની કાર વિશે જાણવું ખુબ ગમે.રમકડાં પણ બધા જાતજાતની કારના જ હોય. એ મીશેલ ને હમેશ કહેતો “મા હું મોટો થઈ લેક્ષસ ચલાવીશ, અને મીશેલ ઉત્તર આપતી, બેટા તું જો સ્કોલરશીપ મેળવી બારમા ધોરણમા પાસ થઈશ તો જરૂર તને લેક્ષસ અપાવીશ” માઈકલ ઘણીવાર કહેતો, “મીશેલ અત્યારથી ખોટા સપના ના દેખાડ. આપણી કાંઈ એટલી હેશિયત નથી કે દિકરાને લેક્ષસ અપાવીએ. આપણે ટોયોટા ને ફોર્ડ મા ફરીએ છીએ ને એંજલને લેક્ષસ અપાવવાની વાત કરે છે?” અને મીશેલનો એક જ જવાબ હતો “માઈક અત્યારથી શું કામ ચિંતા કરે છે? બધું થઈ રહેશે, ને ચર્ચાનો અંત આવતો.
એંજલ બારમા ધોરણમા ૯૫% મેળવી પાસ થયો અને આગળ ભણવા માટે સ્કોલરશીપ પણ મળી. એંજલ ને અઢાર વર્ષ પુરા થયા અને મીશેલે માઈકને સમજાવી એંજલને એની મનપસંદ ગાડી “લેક્ષસ” એની વર્ષગાંઠે અપાવી.એંજલની ખુશી નો પાર ન રહ્યો.
“મોમ તે મને મારી મનપસંદ ગાડી અપાવી, અને હું પાઈલોટ બની તને દુનિયાની સેર કરાવીશ. પપ્પાને ભલે ઊંચાઈનો ડર લાગે, એમને ન આવવું હોય તો કાંઈ નહી આપણે મા દિકરો દેશ વિદેશ ફરશું” દિકરાના ચહેરા પર છલકતી ખુશીથી માઈકલ પણ બોલી ઉઠ્યો, “બેટા તું જો પાઈલોટ બનીશ તો હું પણ તારી મમ્મીનો ફરવામા સાથ આપીશ, ને તારી સાથે આસમાને ઊડીશ.” પપ્પાની આ હિંમતે સહુ હસી પડ્યા. મીશેલે હાશકારો અનુભવ્યો ને પ્રભુનો પાડ માન્યો.હસી ખુશીમા દિવસો પસાર થવા માંડ્યા.
મીશેલની સરળ વહેતી જીંદગીમા પહેલો દુઃખનો પહાડ તુટી પડ્યો. મીશેલ સ્કુલમા હતી ને બેંકમા થી ફોન આવ્યો, “મીશેલ તમે જલ્દી મેમોરિઅલ હર્મન હોસ્પિટલ પહોંચો, મી. માઈકલ અચાનક બેંકમા બેભાન થઈ ગયા અને અમે એમને હોસ્પિટલ લઈ જઈ રહ્યા છીએ. મીશેલ બબાકળી બની ગઈ, એક ક્ષણ તો શું કરવું એની સુઝ ના રહી. સવારે તો માઈક એકદમ સરસ હતો, માથુ દુખવાની પણ ફરિયાદ નહોતૉ કરતો, સરસ મજાનો બ્રેકફાસ્ટ પણ બન્ને જણે સાથે જ કર્યો હતો અને સાથે જ કામે જવા નીકળ્યા હતા. સાંજે બન્ને જણ સાથે એંજલની સોકરની રમત જોવા જવાના હતા અને અચાનક આ શું?
મીશેલ તરત જ સ્કુલ સેક્રેટરીને વાત કરી હોસ્પિટલ જવા નીકળી. રસ્તામા થી જ કિઆનાને અને એંજલને ફોન કર્યા, કિઆના નો ફોન એ ક્લાસમા હોવાથી વાઈબ્રેટ પર હોતો, જેમ તેમ મેસેજ મુક્યો અને તરત હ્યુસ્ટન આવી જવા કહ્યું.
એંજલે ફોન ઉપાડ્યો એને પણ પપ્પાની તબિયત બગડી હોવાના સમાચાર આપી તરત મેમોરિઅલ હર્મન હોસ્પિટલ પહોંચવા જણાવી મીશેલે માંડમાંડ મનને કાબુમા રાખી ગાડી હોસ્પિટલના રસ્તે વાળી.
હોસ્પિટલના દરવાજે જ બેંકના મેનેજર એની રાહ જોઈને ઊભા હતાં.જેવી મીશેલ આવી, એની પાસે જઈ સાંત્વન આપતાં કહ્યું “મીશેલ તમે ચિંતા ના કરો, માઈકલને સમયસર હોસ્પિટલ લઈ આવ્યા અને તરત સારવાર શરૂ થઈ ગઈ છે. ડોક્ટરોનુ કહેવું છે કે માસીવ એટેક છે માટે ઓપન હાર્ટ સર્જરી કરવી પડશે.”
મીશેલને કાને જાણે કાંઈ સંભળાતું નહોતું, માઈક અને હાર્ટ એટેક? માઈકને તો ક્યારેય તાવ સરખો આવ્યો નથી અને અચાનક આશું થઈ ગયું? થોડીવારમા એંજલ પણ આવી પહોંચ્યો અને કિઆના પણ બે કલાકમા ઓસ્ટીનથી આવી ગઈ. બધા હાજર હતાં પણ માઈકલ I.C.U. મા હતો. કોઈને અંદર જવાની રજા નહોતી, ફક્ત મીશેલ માઈકની બાજુમા એના માથે હાથ ફેરવતી બેઠી હતી. સતત પ્રાર્થના ચાલુ હતી. માઈકને કાનમા કહી રહી હતી કે “માઈક જલ્દી બેઠો થઈ જા, હજી તો આપણે દેશ વિદેશની મુલાકાતે જવાનુ છે.”
થોડીવારમા તો મીશેલ ના સહ કાર્યકરો અને માઈકલની બેંકના સહ કાર્યકરો પણ હોસ્પિટલ આવી પહોંચ્યા. સહુ નીચે બેઠા હતા કારણ બધાને અંદર જવાની રજા નહોતી. કિઆના ને એંજલ પણ એકબીજાનો હાથ પકડી કાચની બારીમાથી પપ્પાને જોઈ રહ્યા હતાં ને પપ્પાને ભાનમા લાવવા પ્રભુ પ્રાર્થના કરી રહ્યાં હતા.
અચાનક ડોકટરોની દોડાદોડી ને મીશેલને બહાર જવા વિનંતી. અંતિમ પ્રયાસો, હાર્ટ પંપીંગ પણ ક્ષણમા માઈકલના શ્વાસ થંભી ગયા. મીશેલ ફાટી આંખે જોતી રહી માઈકલના ચહેરા પર સફેદ ચાદર.
દિવસો પસાર થતાં ગયા, મીશેલ માની જ નોહોતી શકતી કે આમ અચાનક માઈક એને છોડીને જતો રહ્યો. કાંઈ કહેવા બોલવાનો સમય ના રહ્યો, કેટલાય સપના અધુરાં રહ્યાં. વર્ષોથી મીશેલ ને માઈક સવારે સાથે બ્રેકફાસ્ટ કરી ને કામે જવા નીકળે. કિઆના ને તો પાછું જવું પડ્યું કારણ કેટલા દિવસ ભણવાનુ છોડી રહી શકે પણ એંજલ સાથે હતો અને અત્યારે મીશેલનો એજ સહારો હતો. માને સમજાવી હિંમત આપી સ્કુલે જવાનુ કહ્યું. કામમા મન પરોવાય તો મા આઘાતમા થી બહાર આવે એજ એંજલની ઈચ્છા હતી.
સવારે વહેલા ઊઠી એંજલે મા માટે કોફીને નાસ્તો તૈયાર કર્યોને મીશેલને બોલાવી. બ્રેકફાસ્ટ ટેબલ પર બેસતાં મીશેલની આંખમા આંસુ ધસી આવ્યા, સામેની ખાલી ખુરશી ને જોતી રહી, એંજલે માને બાથમા લીધી, માથે હાથ ફેરવતો બોલી રહ્યો, “મા હું તારી સાથે છું ને, તું જરા પણ ચિંતા ના કર, તું જ તો હમેશ અમને બધાને હિંમત આપતી હોય છે, જે થાય તે પ્રભુની મરજી પ્રમાણે જ થાય છે. તો આજે તું હિંમત હારી ગઈ? મને મારી હમેશ સરસ મજાની તૈયાર થતી હસતી મા જોઈએ છે.”
મીશેલને હમેશ બધું મેચીંગમા જોઈએ. ડ્રેસના કલર પ્રમાણે પર્સ, પગના સેન્ડલ, મેચીંગ જ્વેલરી, વાળની સ્ટાઈલ. માઈક પણ હમેશ એના વખાણ કરે, સ્કુલમા પણ બધા મીશેલનો દાખલો આપે કારણ જ્યાં મીશેલ હોય ત્યાં હમેશ ખુશનુમા આનંદ નુ વાતાવરણ હોય. એની આભા એવી કે લોકો પોતાનુ દુઃખ ભુલી જાય.
આજે માઈકના ગયા બાદ પહેલો દિવસ હતો જ્યારે મીશેલ પાછી કામે જવા તૈયાર થઈ હતી અને એનો વેશ જોઈ એંજલ બોલી પડ્યો કે મારે મારી પહેલાની સરસ મજાની તૈયાર થતી હસતી મા જોઈએ છે.
દિવસો પસાર થતા ગયા. કિઆના નુ ભણતર પુરૂં થયું અને એને ઓસ્ટીનમા જ હોસ્પિટલમા નર્સની નોકરી મળી ગઈ. માઈકને ગયે પણ વરસ થઈ ગયું. એંજલ ને મીશેલ સમર વેકેશન મા થોડા દિવસ ઓસ્ટીન કિઆના સાથે રહ્યા ને પછી એંજલની લેક્ષસમા રોડ ટ્રીપ માટે નીકળી પડ્યા.લાસ વેગસ, યલોસ્ટોન, કેલિફોર્નીઆ વગેરે સ્થળોની સફર કરી મહિનાની મોજ કરી ઘરે પાછા આવ્યા. સફર દરમિયાન મીશેલ ઘણીવાર એંજલને ટોકતી ગાડી ધીમે ચલાવવા માટે.”એંજલ તું ગાડી ચલાવે છે, વિમાન નહિ.તમારી ઉંમરના છોકરાંઓ ની આજ તકલીફ છે જીંદગી બસ તેજ રફતારે જીવવી છે, ને એંજલ હર વખત હસીને વાત ટાળી દેતો.
મીશેલ ના જીવનનુ એકજ ધ્યેય હતું, બન્ને બાળકો એમના જીવનમા ખુબ આગળ વધે અને સારો જીવનસાથી મેળવી પોતાની જીંદગીમા સ્થાયી થાય.ઓગસ્ટ મહિનો શરૂ થઈ ગયો હતો ને થોડા દિવસોમા સ્કુલ નુ નવું વર્ષ શરૂ થશે એની તૈયારી મીશેલ કરી રહી હતી અને સાથે એંજલ પણ આ વર્ષે બીજી કોલેજમા જવાનો હોવાથી એની પણ બધી તૈયારી કરવાની હતી.એંજલના ગયા બાદ મીશેલ ઘરમા એકલી પડવાની હતી. માઈકના ગયા બાદ એંજલનો ઘણો સહારો હતો પણ જીંદગી ક્યાં કોઈ માટે રોકાય છે, એટલે મીશેલ પણ અત્યારથી મન મક્કમ કરી રહી હતી.
ઓગસ્ટની ૧૪મી એ શિક્ષકો માટે સ્કુલનો પ્રથમ દિવસ હતો. વિધ્યાર્થીઓ માટે એક અઠવાડિયા પછી સ્કુલ શરૂ થવાની હતી અને કોલેજ તો સપ્ટેમ્બરમા લેબર ડે વીક એન્ડ પછી ખુલવાની હતી.
મીશેલ આજે ખુબજ સરસ તૈયાર થઈ હતી કારણ આજે સ્કુલમા ચર્ચ તરફથી શિક્ષકો માટે જમવાની વ્યવસ્થા હતી.ચર્ચના બધા સભ્યો સરસ તૈયાર થઈ સંદર રીતે ટેબલો તૈયાર કરી અને બધા શિક્ષકો માટે સરસ ભેટ વગેરે લાવી સ્કુલના પ્રથમ દિવસે સહુનુ પ્રેમથી સ્વાગત કરતાં. બધા શિક્ષકો પણ સરસ તૈયાર થઈ આવતાં. બે મહિના ના વેકેશન પછી સહુ મળતાં એટલે કંઈ કેટલીય વાતો અને કેટલાય અનુભવો એકબીજા ને કહેવાના હોય. સરસ ભોજન અને પાછી ભેટ પણ મળવાની હોય એટલે સહુ ખુશી આનંદમા હોય. ઘણા શિક્ષકો તો વર્ષોથી સાથે કામ કરતા હોય એટલે સ્કુલ એમનુ જાણે બીજું કુટુંબ હોય એમ સહુ એકબીજાના સુખ દુઃખના સાથી હોય.
બપોરે ત્રણ સાડા ત્રણે વાગે સહુ સરસ મજાનુ ભોજન અને હસી ગમ્મત કરતાં છુટા પડ્યા. મીશેલે સ્કુલમાથી નીકળતા એંજલને ફોન કરવાનો પ્રયત્ન કર્યો. બજારમાથી કાંઈ લેવા કરવાનુ હોય તો મીશેલ લેતી જાય જેથી ઘરે પહોંચી પાછું નીકળવું ના પડે પણ એંજલના ફોનની ઘંટી વાગતી રહી.એંજલ સુઈ ગયો લાગે છે એમ વિચારી મીશેલ ઘર તરફ વળી.
મીશેલની આદત કે હમેશ સ્કુલથી ઘરે પહોંચી એક તરફ પોતાની કોફી બનાવે અને સાથે કિચનના ટીવી પર ચાર વાગ્યાના સમાચારની ચેનલ ચાલુ કરે.સમાચાર ચાલુ કરી મિશેલ હાથમા કોફીનો કપ લઈ બ્રેક્ફાસ્ટ ટેબલ તરફ વળી. કોફીનો કપ ટેબલ પર મુકતાં કાને શબ્દ અથડાયા.
સંવાદદાતા કહી રહ્યો હતો, “આપ જોઈ રહ્યા છો એ લેક્ષસ ગાડી હમણા જ થોડીવાર પહેલા ઝડપને કારણે વળાંક પર આ ઝાડ સાથે અથડાઈ અને વાહન ચાલકનુ ઘટના સ્થ્ળે જ અવસાન થયું.” મીશેલની નજર ટીવી તરફ વળી અને એના હાથમાં થી કોફીનો કપ સરકી ટુકડે ટુકડા થઈ ગયો. મીશેલ ફાટી અંખે લેક્ષસની નંબર પ્લેટ જોઈ રહી.
એંજલ હમેશ માટે સુઈ ગયો હતો.
બે વર્ષ વિતી ગયા એ વાતને. મીશેલ સ્કુલની સાથે ચર્ચની પ્રવૃતિ મા વધુ પરોવાતી ગઈ. સેવાભાવી કાર્યોમા સમય આપવા માંડી. પ્રભુની મરજી ને પોતાનો જીવન મંત્ર બનાવી દીધો, પણ એંજલની એક વાત હમેશ યાદ રાખી. આજ પણ મીશેલ જ્યારે સ્કુલે જવા તૈયાર થાય તો એજ હસતી અને બધું મેચીંગ પ્રમાણે પહેરતી મીશેલ જોવા મળે. દુઃખને પચાવી જઈ દુનિયા સમક્ષ એંજલ અને માઈકને ગમતું સ્વરૂપ ધારી રહી.
આજે મીશેલની ખુશી નો પાર નહોતો. કિઆનાનુ “Bridal Shower” હતું.

શૈલા મુન્શા. તા એપ્રીલ ૧૩/૨૦૧૩.



ભૂખ લાગે ત્યારે ખાવું તે પ્રકૃતિ;ભૂખ ન લાગી હોય તોય ખાવું તે વિકૃતિ અને ભૂખ્યા રહીને બીજાને ખવરાવવું તે સંસ્કૃતિ…
પથ્થર જેવો ક્રોધ કોકનું માથું ફોડી નાખે છે એ વાત સાચી, પણપાણી જેવી ક્ષમા લાંબે ગાળે પથ્થર જેવા ક્રોધને જ તોડી નાખે છેએ વાસ્તવિકતા કયારેય ભૂલશો નહિ
આપણે એવું નહીં વિચારવું કે ભગવાન અમારા શુભ ફળ તરત કેમ નથી આપતા,બલકે ભગવાનનો આભાર માનો કે આપણને ભૂલની સજા તરત નથી આપતા.
‎”ખાઈ” માં પડેલો માનવી બચી ને ઉપર આવી શકે છે, પરંતુ”અદેખાઈ” માં પડેલો માનવી ક્યારેય ઉપર આવી શકતો નથી…
દરિયો સમજે છે કે મારી પાસે પાણી અપાર છે, પણ એ ક્યાં જાણે છે કે,આ તો નદીએ આપેલો પ્રેમ ઉધાર છે….
‎’ફૂલ ને ખીલવા દો, મધમાખી પોતાની જાતે જ તેની પાસે આવશે;ચારિત્ર્યશીલ બનો, વિશ્વાસ જાતે જ તમારા પર મુગ્ધ થઇ જશે.’
પ્રસાદ એટલે શું ? પ્ર -એટલે પ્રભુ, સા -એટલે સાક્ષાત, દ -એટલે દર્શન માટે જે આરોગવાથી પ્રભુના સાક્ષાત દર્શન થાય તે સાચો પ્રસાદ,અને પ્રસાદ આરોગતી વેળાએ હૃદયમાં પ્રભુના મુખારવિંદની ઝાંખી થાયતે મહાપ્રસાદ
‎”ઈશ્વર માનવી ને લાયકાત કરતા વધારે સુખ આપતો નથી…તોસહનશક્તિ કરતા વધારે દુઃખ પણ નથી આપતો…..
પૈસા માટે તો બધા પરસેવો પડે છે !!! પર-સેવા માટે પરસેવો ના પડાય ? કશું ના હોય ત્યારે “અભાવ” નડે છે, થોડું જ હોય ત્યારે “ભાવ” નડે છે, જીવન નું આ એક કડવું સત્ય છે, બધું જ હોય ને ત્યારે “સ્વભાવ” નડે છે..
કોઈ દિવસ કુંભાર પણ મન માં વિચારતો હશે..કે”ટકોરા” મારી ને મારા માટલા ને ચકાસતો આ માનવીઆટલી જલ્દી કેમ તૂટી જાય છે ?
કોણ કહે છે કે ભગવાન નથી દેખાતા?ખાલી એ જ તો દેખાય છે જ્યારે કંઇ નથી દેખાતું..!!
તારું કશું ન હોય તો છોડીને આવ તું, તારું જ બધું હોય તો છોડી બતાવ તું….
સુધારી લેવા જેવી છે પોતાની ભૂલ ,ભૂલી જવા જેવી છે બીજા ની ભૂલ ….. આટલું માનવી કરે કબુલ, તો હર રોજ દિલ માં ઉગે સુખ ના ફુલ …
કોણ કહે છે “સંગ એવો રંગ”માણસ “શિયાળ” સાથે નથી રેહતો તોયે “લૂચ્ચો” છે, માણસ “વાઘ” સાથે નથી રેહતો તોયે “ક્રૂર” છે, અને માણસ “કુતરા” સાથે રહે છે તોયે “વફાદાર” નથી…..
‎ “માણસને પ્રેમ કરો વસ્તુને નહી,વસ્તુને વાપરો માણસને નહી”…

(મિત્ર દ્વારા ઈ-મૈલ મા મળેલ, જે સહુએ જીવનમા ઉતારવા જેવું છે.)

રંગોની આ દુનિયામા એક માનવી બેરંગ કેમ?
ભીતર હોય રૂપ જુદું, અને બહાર જુદો રંગ કેમ!

માંહ્યલું ખદબદે બેસુમાર ક્રોધ ને નફરતથી,
મુખ પર ઓઢે મુખવટો, નમ્રતા ને પ્રેમ નો કેમ?

ધરતી ને પેટાળ ભલેને ભભુકતો હોય લાવા ભરપુર,
ધરા એ વ્હેતો એજ લાવા, બને ફળદ્રુપ જમીન કેમ!

પાનખરે ખરી પડતાં પર્ણ ને ઉજડતું દિશે એ વૃક્ષ,
સદા મહોરી ઊઠે લીલી કુંપળે, વસંતના આગમને કેમ!

મળે ના ઉત્તર કદીયે એ વાતનો, કરો લાખ જતન
વાવો બસ એક જ બીજ, ને મળે હજારો ફળ કેમ!

અનેરો કોઈ સંકેત કુદરતનો,એટલું શીખે જો માનવી
અસત્યોથી ભરી દુનિયામા, જીતે હમેશ સત્ય જ કેમ!

રંગોની આ દુનિયામા એક માનવી બેરંગ કેમ?
ભીતર હોય રૂપ જુદું, અને બહાર રંગ જુદો કેમ!

શૈલા મુન્શા. તા. ૦૩/૩૦/૨૦૧૩

ગાલગાગા ગાલગાગા ગાલગાગા ગાલગા

જીવવાની આશ માં પણ મોત ઠેલાતું નથી,
ને મરણ પામે કદી પાછું એ જીવાતું નથી.

બાળપણ જાતાં યુવાની ખટખટાવે બારણાં,
ખેલ પાંચીકા કે ખોખો કેમ છોડાતું નથી?

ક્ષણ જનમની ઓરતા પૂરા કરે માબાપના,
હેત હૈયાનું તો કદી કોઈથી છુપાતું નથી.

ભલે સાગરમાં હોય ભરતી ને ઓટ હરદમ,
સરી જતું યૌવન, કેમે કરી પાછું પમાતું નથી.

જગ કરે હાંસી તે જીરવવું છે અઘરૂં,
પી ને હળાહળ, સહુ થી શંકર બનાતું નથી.

જીવવાની આશમાં પણ મોત ઠેલાતું નથી,
ને મરણ પામે કદી પાછું જીવાતું નથી.

શૈલા મુન્શા. તા. ૦૨/૨૭/૨૦૧૩.