વિચાર લહેરી

તુમારશાહી ના દાખલા ભારત જેવા દેશમા આપણને ડગલે ને પગલે જોવા મળે, પણ હમણા એનો આબેહુબ દાખલો મને અમેરિકામા મારી સ્કુલમા પણ જોવા મળ્યો.
અમારી ગુજરાતી સાહિત્ય સરિતા ની દશાબ્દી મહોત્સવ ની ઉજવણી મા અમે પણ આવું જ એક રમુજી નાટક કરવાના છીએ જેમા આવી જ તુમારશાહી જોવા મળશે.
અમારી સ્કુલ મા કુલ ચાર custodian. એમા એક મુખ્ય અને ત્રણ એના હાથ નીચે. મુખ્ય માણસની જવાબદારી બધાને કામ સોંપવાની. એમની જવાબદારી સવારે સ્કુલ ના દરવાજા ખોલવાથી માંડીને સાંજે બધાના ગયા પછી પાછી સ્કુલ બરાબર બંધ કરીને જવાનુ. સાથે સાથે બધા બાથરૂમ, દરેક ક્લાસ, કાફેટેરીઆ બધુ જ સાફ રાખવાનુ.
Head custodian એ ત્રણે જણને સમય અને ક્યા ક્લાસ વગેરે નુ લીસ્ટ આપી દીધું હતુ અને એ પ્રમાણે કામ ચાલતુ હતું.
હવે મારા ક્લાસની સાથે બીજો અમારા જેવા ખાસ જરૂરિયાત વાળા બાળકો નો ક્લાસ અને બન્ને ક્લાસની વચ્ચે બે બાથરૂમ. ત્યાં સુધી તો વાંધો નહોતો પણ બે બાથરૂમ ની વચ્ચે જરૂર પડે બાળકને નવડાવવું હોય તો નાનકડા શાવરની પણ વ્યવસ્થા છે. પડદાથી એને બંધ કરી શકાય.
ત્રણ ચાર દિવસથી ત્યાં થોડો કચરો પડેલો હતો. કાગળિયા, પાવડર અને કાંઈક ઢોળાયું હતુ. ટીચરે સફાઈ માટે સેક્રેટરી ને વાત પણ કરી હતી પણ કાંઈ પરિણામ ના આવ્યું અચાનક આજે સવારે head custodian અમારા રૂમમા આવ્યો ખાસ જોવા માટે. અમે એને પુછ્યું કે ભાઇ કેમ કોઈ સફાઈ નથી કરતું?
એનો જવાબ સાંભળવા જેવો હતો. બિચારો કહે કે તમારો રૂમ અને તમારી બાજુનુ બાથરૂમ એક જણ સાફ કરે છે, બાજુનો ક્લાસ અને એનુ બાથરૂમ બીજુ કોઇ સાફ કરે છે. એ બે વચ્ચે નો આ શાવર નો ભાગ એ બન્ને જણા કહે છે કે અમારા લીસ્ટમા નથી એટલે અમે સાફ નહી કરીએ.
અમે બધા તો એનુ મોઢું જ જોતા રહી ગયા.શાવર સુધી જવા માટે બે ડગલા પણ ચાલવું ન પડે છતાં આટલી નાની સરખી વાત માટે પણ લોકો “લખ્યું તે વંચાયુ” જેવી વાત કરે એને તુમારશાહી નહિ તો બીજું શું કહીએ.
છેવટે પ્રીન્સીપાલે વચ્ચે પડીને નિકાલ કર્યો કે એક કામ કરો આ બન્ને રૂમની સફાઈ એક જ માણસ ને સોંપો જેથી ભવિષ્ય મા આવી તકલીફ ઉભી ના થાય.

શૈલા મુન્શા. તા.૦૨/૧૫/૨૦૧૧