વિચાર લહેરી

સુલેખા અને નયન બન્ને તાજા પરણેલા. બન્નેની ઉંમર બાવીસની આસપાસ. સરસ મજાનુ હસતું રમતું યુગલ. સંયુક્ત પરિવારમાં સહુ સાથે રહે. મમ્મી, પપ્પા, નયન અને નાની બહેન. નયનના લગ્ન થતાં પરિવારમાં વહુનું આગમન થયું. નયન તો સહુનો લાડકો હતો જ પણ સુલેખા પણ પરિવારમાં દુધમાં સાકર ભળે એમ સહુ સાથે ભળી ગઈ અને બધાની લાડકી વહુ બની ગઈ. નયન પપ્પાના હાથ નીચે વેપાર ધંધામાં પારંગત થતો જતો હતો પણ હજી એનામાં થોડી નાદાનિયત હતી.
નયનના લગ્નને માંડ વર્ષ થયું હતું અને એવામાં એનો એક મિત્ર પરિવાર સહિત બેત્રણ દિવસ એના ઘરે રહેવા આવ્યો. બે સરસ મજાના બાળકો એમના પરિવારની ફુલવાડી હતી. દીકરી ત્રણ વર્ષની અને દીકરો તો હજી માંડ સાત આઠ મહિનાનો. ઘરના બધા અને સુલેખા પણ બાળકો જોઈને ખુશ થઈ ગયા અને ઘર જાણે ભર્યું ભર્યું થઈ ગયું, પણ નયન જોઈ રહ્યો હતો કે એનો મસ્ત બેફિકર મિત્ર કેવો બંધનમાં જકડાઈ ગયો છે. બહાર ફરવા જવાની તૈયારી હોય અને દીકરી ને ભુખ લાગે, દીકરો રડવા ચડે. સમયસર કશું થઈ ના શકે. નયનના મનમાં થતું કે એના મિત્રે જરા ઉતાવળ કરી દીધી. હજી એની ઉંમર તો હરવા ફરવાની છે અને એ બાળકોમાં અટવાઈ ગયો.
મિત્ર તો બે દિવસમાં જતો રહ્યો પણ નાના બાળકોને સંભાળવામાં પોતાના મિત્રને અટવાયેલો જોઈ નયનના મનમાં વિચારોના વાદળ ઘેરાવા માંડ્યા.
એક સાંજે સુલેખા સાથે વાત કરતાં સહજ નયનથી પોતાના મિત્ર સંદીપનો ઉલ્લેખ થઈ ગયો કે એનો આ મિત્ર કેવો હરવા ફરવાનો શોખીન અને રાતે પણ મોડે સુધી ગપ્પાં મારવા તૈયાર એવો મસ્ત મૌલા હતો અને હવે બાળકોના જન્મ પછી એની આખી જીવન પધ્ધતિ બદલાઈ ગઈ. બધું કામ બાળકોના ટાઈમ ટેબલ પ્રમાણે થાય. આમ વાત કરતાં કરતાં સહજ જ નયનથી કહેવાઈ ગયું કે “સુલુ આપણે બાળકો માટે કોઈ ઉતાવળ નહી કરીએ, મને તો બાળક સાચવતા પણ નહી આવડે.”
કુદરતની ચાલ કંઈ નિરાળી હતી. બે ત્રણ દિવસથી સુલેખાને ઉઠતાની સાથે બેચેની લાગતી ઉબકાં આવતા અને કાંઈ ખાવાનુ મન થતું નહી. એણે એની ભાભી ને ફોન કર્યો જે લગભગ એની જ ઉંમરની હતી અને ત્રણ મહિનાની દીકરીની મા પણ હતી. નયન ધંધાના કામે બહારગામ હતો અને બે દિવસ પછી આવવાનો હતો એટલે ભાભી નણંદ ડોક્ટર પાસે ગયા. ડોક્ટરે વધાઈ આપતાં કહ્યું કે સુલેખા મા બનવાની છે. સુલેખાની ખુશીનો પાર રહ્યો નહી તરત સેલ ફોન હાથમાં લઈ નયનને ખુશખબર આપવા તલપાપડ બની પણ અચાનક એનો હાથ થંભી ગયો. મીતા જે એની ભાભી હતી એને નવાઈ લાગી પણ ડોક્ટરની હાજરીમાં કશું બોલી નહી. બહાર નીકળી જ્યારે એને કારણ પુછ્યું તો સુલેખાની આંખમાં આંસુ આવી ગયા અને ભાભીને એણે નયનના મનની વાત કરી કે એને તો હમણાં બાળક જોઈતું જ નથી. મીતા એ એને ખૂબ સમજાવી કે એવું કાંઈ હોતું નથી. જ્યારે તું આ સમાચાર નયનને આપીશ તો એ ખુશીનો માર્યો પાગલ થઈ જશે. તમે બન્ને ભલે થોડા નાદાન હો પણ જવાબદારી આવે તો આપોઆપ એને સંભાળવાની તાકાત પણ આવી જ જાય છે.
નયન જ્યારે બહારગામથી પાછો આવ્યો તો સુલેખાએ રાતે ડરતાં ડરતાં પોતે મા બનવાની છે એ વાત કરી. એક ક્ષણ તો નયન એને જોઈ રહ્યો પણ બીજી ક્ષણે સુલેખાને બાથમાં લઈ લીધી. પોતે પિતા બનવાનો છે એનો આનંદ એના ચહેરા પર ઉભરાઇ આવ્યો. તરત જ એ સુલેખાને મમ્મી પાસે લઈ ગયો અને મમ્મીને એ દાદી બનવાની છે એ વાત કરતાં જ ઘરમાં ખુશીનો સાગર લહેરાઈ ઊઠ્યો. ઘરના બધા સુલેખાનું ખૂબ ધ્યાન રાખવા માંડ્યા. બદામનું દુધ ને જાતજાતના પકવાન. સાસુ તો દાદી બનવાના હરખમાં સુલેખાને કોઈ કામ ના કરવા દે અને નણંદ તો ફોઈ બનવાના ખ્યાલથી બસ આખો દિવસ સુલેખાનો પડતો બોલ ઝીલવા તૈયાર.
હસતાં રમતાં આ ઘરને કોઈ ની નજર લાગી ગઈ. ત્રણ મહિના થયા અને એક રાતે સુલેખાને સખત દુઃખવો ઉપડ્યો. આખી રાત સુઈ ના શકી. નયન પણ ચિંતિત થઈ ઊઠ્યો. સવાર પડતાં જ બન્ને જણ ડોકટર પાસે ગયા. ડોક્ટરે સુલેખાને તપાસી, બહાર આવી નયનને એકબાજુ બોલાવી આઘાત જનક સમાચાર આપ્યાકે સુલેખાને miscarriage થઈ ગયું છે પણ નિરાશ થવાની જરૂર નથી પ્રથમ વાર આવું થવું સ્વાભાવિક છે એમાં તમારા બન્નેનો કોઈ વાંક નથી અને થોડા મહિના બરાબર કાળજીને દવા લઈ યોગ્ય સારવાર પછી ફરી સુલેખા મા બની શકશે માટે એને અત્યારે સંભાળી લેજો.
નયન કશું બોલ્યા વગર ચહેરા પર હાસ્ય રાખી સુલેખાને ઘરે લઈ આવ્યો, પણ મમ્મી પાસે હામ રાખી ના શક્યો અને ડોક્ટરે શું કહ્યું તે વાત કરી. ઘરના સહુ પર તો જાણે આકાશ તુટી પડ્યું. સહુ સુલેખા દેખતાં હિંમત રાખતા પણ મનમાં હિજરાતા. નયન જાણે રાતોરાત સમજદાર બની ગયો. સુલેખાની ખુબ દેખભાળ કરતો, કોઈની સામે આંખમાં આંસુ આવવા ના દેતો પણ ઘરની બહાર નીકળતાં જ સુનમુન બની જતો. કામમાં પોતાને વ્યસ્ત રાખવા પ્રયત્ન કરતો.
કોણ જાણે કેમ પણ સુલેખાને મનમાં એમ જ થયા કરતું કે નયનને બાળક જોઈતું જ નહોતું એટલે જ આવું થયું અને એમાં એક દિવસ નયનને ઓફીસથી આવતાં મોડું થયું. સુલેખા દુઃખના આવેશમાં ભાન ભુલી ગઈ અને એનાથી નયનને કહેવાઈ ગયું કે “તમને મારી વેદના શું સમજાય, તમે તો આખો દિવસ બહાર રહો અને મને બધું ભુલી જવા કહો પણ મારા હૈયામાં જે વેદના છે એ તમને નહિ સમજાય કારણ તમે તો આ બાળક ઈચ્છતાં જ નહોતાને.” નયન સ્તબ્ધ બની સુલેખાને જોઈ રહ્યો અને રૂમની બહાર નીકળી ગયો. બહાર વરંડામાં જઈ ચોધાર આંસુએ રડી પડ્યો.
નયન કે સુલેખા બન્નેમાંથી કોઈને ખબર નહોતી કે મમ્મી દરવાજાની બહાર ઊભી ઊભી બધી વાત સાંભળી રહી હતી અને એણે નયનને ચોધાર આંસુએ રડતો જોયો હતો.
આજે મમ્મીથી રહેવાયું નહી. સુલેખા પાસે જઈ પહેલીવાર ઊંચા અવાજે એણે સુલેખાને કહ્યું ” વહુ આજે તે બહુ ખોટું કર્યું. અમે બધા તારા દુઃખમાં તારી સાથે છીએ. અમે બધાં મન મક્કમ કરી એ દુઃખ વિસરવાનો પ્રયત્ન કરીએ છીએ. એકબીજા સાથે વાત કરી મન હળવું કરવાનો પ્રયત્ન કરીએ છીએ પણ તેં વિચાર કર્યો કે નયન કોની પાસે મન ખાલી કરે? કોની પાસે જઈ આંસુ વહાવે? માન્યું કે નયન ત્યારે કદાચ બાપ બનવા તૈયાર નહોતો પણ જેવા આ ખુશી સમાચાર એને મળ્યા કે એનામાં પરિવર્તન આવવા માંડ્યું. ફક્ત નયનમાં જ નહિ, દુનિયાના બધા પતિ બાળકના આગમને વધુ જવાબદાર બને જ છે, પણ દુઃખના આવેશમાં આજે તેં આટલો મોટો ઈલ્જામ એના પર લગાવ્યો. એની વેદના તને દેખાઈ નહી? તારી સામે હસતાં રહી તને રાજી રાખવા એ પોતાના આંસુ પી ગયો.”
હસતો રહી ઝઝુમે.
સુલેખાને પોતાની ભુલનો અહેસાસ થયો. સ્ત્રી તો પોતાનું દુઃખ રડીને હળવું કરી લે પણ પુરૂષ તો પોતાની વેદના અંતરમાં છુપાવી જગ સામે હંમેશ જાણે અજાણે સુલેખા નયનને કેટલો ખોટો સમજી બેઠી હતી. હંમેશ પોતાના દુઃખના દરિયામાં ગોતા ખાતી રહી, એ ખ્યાલ પણ એને ના રહ્યો કે આ દુઃખ ફક્ત પોતાનું જ નહોતું પણ આખા ઘર પર એક વાવાઝોડું આવી ને પસાર થઈ ગયું હતું, અને સહુથી વધુ વેદના નયનને જ થઈ હતી.
અસ્તુ,

શૈલા મુન્શા.
www.smunshaw.wordpress.com